Archifau Categori: Blwyddyn 2021

Adonis printanier

Adonis printanier   
à la pointe du Palastre   
attend pleine lune pour tenir rang.      
 
Se reflète l'astre   
dans le pierrier des retrouvailles   
en joyeuse livrée comme il se doit.      
 
De ses grosses pattes dans l'herbe mouillée   
le Patou de sa voix liturgique   
outrage le rire des amants.      
 
Repliant ses ailes de libellule   
le bâton d'encens entre ses dents   
elle pose l'auréole sur l'épaule du géant.      
 
Sorcière comme une ombre
elle a caressé son ventre
aux broderies de pierres vouées.
 
Mesurons de la gagne à la perte   
les jours et les peines   
aux arbres dédiés par la chèvre des neiges.      
 
Et si le mufle baveux   
du Cerf de Valserine   
fait sienne les humeurs de la ville   
montons d'une clarine   
le son des chants d'autrefois   
pour chariots mis en cercle   
faire vibrer la montagne   
d'un boulgi-boulga de danses de Savoie.      
 
 
843

Y cariadon

Des loges du théâtre   
à plonger le regard vers le parterre   
les mouches volent vers les vestiaires.      
 
Les passereaux dans la haie   
bruissent et pépient   
pour nous dire bonjour.      
 
La brume monte de la vallée   
les arbres frissonnent   
les esprits s'éveillent.      
 
Trop tôt !   
les couvertures remontent sous le nez du dormeur   
pour peu que le plein jour vienne.      
 
S'effilochent les rêves   
juste avant de s'effacer   
dans une dernière saveur.       
 
Menons   
par la menine   
les enfants de demain   
vers la crique du torrent   
en bas de chez nous   
là où le Drac opère son retournement   
une protection prospère   
dans les adoux doux d'un gouli-gouli d'amour.      
 
842

ffawydd a phoplys

Mae Roc yn goleuo'r goedwig ffawydd
toriadau mawr o'r fath
sy'n llithro tafodau a blasbwyntiau
gyda chryndod tangy.      
 
Mae'r gwynt yn cynddeiriog
gan hylifedd ei hemau
lleferydd sagittal
dawnswyr y wawr.      
 
Trioleg Cain
dyfodiad y derwyddon
wrth dramwyfa y ffynon
mewn ffrogiau o liwiau addurnedig.      
 
Nid oes unrhyw syllu sefydlog
ar y siffrwd caledwedd
dail poplys
na thawelwch.      
 
dwylo glas
yn erbyn eich brest wen
at y tueddiadau ofer i'r lefelu
ddim yn argoeli'n dda
na chynhyrfiad ystwyth eneidiau a thymhorau
March mewn rythm cymrawd
o'r momentwm natur dda hwn
y byddwn yn eu paru.      
 
 
841

Y cyfathrebwr

Laisser sa marque sur le monde  
modeler les nuages le soir venu  
à pleines mains de parousie éteinte  
alunir en l'orage menaçant.      
 
S'engageant sur le chemin   
nous avons assagi les rêveries   
pour manduquant le feu de la déraison   
cambrer les reins devant l'espoir.      
 
A qui le chuchotis des basses embrassades ?   
Bywyd pwy am ddarn o fara ?   
Pwy yw'r rhew disglair o fyrddio ?   
mae'n amser cadw'n dawel ar y mynydd.      
 
Nid yw bodoli bellach yn briodol
yn yr amseroedd hyn o leuad sych
yn agos at amwynderau
bod clebran y cysgodion yn dychryn.      
 
I ddioddef o'r pen
pengliniau ac arennau
gwneud y diwrnod yn dod yn fwy
ar ddychweliad tonnau'r oes a fu
yn y byrdwn melus
sibrwd yr asur
i fyfyrio ar ganol yr awyr
fel pe byddai yn ymddangos.      
 
 
840

Y plant ystyfnig

Yn y Fireside
y bardd gwallt coch
dechrau canu
stori plant ystyfnig.            
 
Ils étaient jeunes   
et finirent ligotés et morts   
par noyade sous le pont de Nantes   
à leur arrivée dans la vie.      
 
Ers, y wawr wedi codi lawer gwaith
a bwriwyd ni allan i'r byd eang
i weled cariadon y dydd o'r blaen yn lladd eu gilydd
wrth y cutlass dywedaf wrthych a heb ostwng fy llygaid.      
 
Yn swatio yn agen y wal
estynnodd ci dylyfu dylyfu'n uchel
a'i enau gwaedlyd
datgelodd dwy chwarren anghyfeillgar.       
 
doethineb gwydrog
trwyn trymped
y mwgwd glanweithiol
bwrdd y groes a'r faner.      
 
Des bougies sur le rebord de la fenêtre   
marquent le retour de l'esprit   
passe-murailles des mots pour se dire.
   
Nous ramassâmes les âmes   
à pleines brassées   
sans rebrousser chemin        
en picorant les grains dorés     
des poules d'alentour 
caquetant de plaisir.      
 
 
839

Y llifeiriant ffyrnig

 

 Y llifeiriant ffyrnig
 ag olin siffrwd a di-dor
 yn cuddio ansymudedd y copaon
 wedi'i amgylchynu gan goed ffynidwydd tawel.
  
 O ymyl y llaw
 cribau a dyffrynnoedd
 anadlu allan wyrdd eginol
 calon sbriws tryloywder.
  
 Rhwng y crwynllys a'r lili martagon 
 mae'r groundhog yn ysmygu 
 gyda'i goulis o wylo bach 
 yr ysgub o berlysiau ffres.
  
 Rhagdybir pecynnau traed a phryd
 taenellwn â gwinoedd Loire a geiriau da
 y rhol-belen y cerigos Drac
 dan sioc peli petanque.
  
 gwlith
 perlau o oleuni a gynigir i'r dail ffrom
 yn agor ei anadl wyrthiol
 o belydr germin o ras.
   
 Yn ei bwrdeistref cysegredig
 ym preseb cofleidiadau
 ar waelod potiau haearn bwrw du
 syrthio i'r aelwyd o ryfeddodau
 gan athrylith y drych
 y garland o leisiau uchel
 gweithio ar y slei
 yn sefydliad Sans-souci.
   
  
  
 838
  
   

Yma ac acw

 

      Yma ac acw   
 fyddech chi wedi ei weld   
 ffured y coed hardd   
 y dyn yn y finery llygoden-lwyd.      
  
 Yma ac acw   
 wrth gwrs   
 diwrnod o blagur gwyrdd   
 cawsant baradwys.      
  
 Yma ac acw   
 Fel na ddigwyddodd dim erioed   
 cymryd eu hunain i'r llys   
 ar y soffa o egwyddorion.      
  
 Yma ac acw   
 yn gyfnewid am dro   
 chwerthin sunnamite   
 wedi snuffed allan yr hyn a ddywedir.      
  
 Ewyn o ddyddiau da   
 yng ngharnifal collnodau   
 ymlusgasant ar lwybr perlysiau persawrus   
 i wthio o'u blaen drol yr offrymau   
 brenhinoedd a breninesau   
 y fifrelins hyn gyda'r pibau gaillarde   
 pan oedd hi'n oer y tu allan   
 i hollti carreg yn ddoldir Lacombe.      
  
  
 836
   

Rhwng ci a blaidd

Rhwng ci a blaidd
trwy gannwyll cynnil
rhoi llaw
tuag at y gorchudd tenau hwn.
 
Rhwng ci a blaidd
yng ngoleuni angylion
mae'n symud draw yno
yn yr Eglwys Natur.
 
Rhwng ci a blaidd
heb orfod siarad â
llyfu ei fawd
fel moronen ym mis Mai.
 
Rhwng ci a blaidd
nid yw'r dianc heb anaf
dim ond ychydig o balm
ar y galon yn ei chreithiau.
 
Yn yr hanner golau hwn
ar groen yr amser dod
mynd i fyny'r gwallau a jeremiads
o ddoe fy nosweithiau gorffennol melys
i ddilyniannu'r rhannau da
o fywyd a arweinir
i ffroeni ac esgyn
ar fwng tew y cymylau.
 
 
836

Y cariad tragywyddol

 

 Datgloi'r infamy   
 i fynd i werth y dŵr   
 y gwyn a'r gair da   
 bod y syll yn miniogi.      
  
 Mae gadael yn atgof rhyfedd   
 yn y lie hwn y mae yr ystorm yn tori   
 boliau'r titw yn agor   
 dan scimitar y drefn bluen.      
  
 Peidiwch â dal yn ôl mwyach   
 ar lethr dagrau   
 yn bwrpasol i gael ei halogi   
 Rwy'n coleddu egni'r aber.      
  
 Ni all mil o eiriau wneud dim   
 i'r pen hwn sy'n hongian o dan y tic   
 ofn yn diarddel ein llygaid   
 heb i'r dyfarniad fod yn onest.      
  
 Cerddwch ar hyd y glannau   
 dod awel i hunan-benderfyniad   
 a phan ddaw hediad o wyddau môr heibio   
 mae llais yr affwys yn chwythu 
 llais byddar ar gyfer celwydd eithafol   
 cydio yn y seren   
 ar flaen y sgyrsiau    
 o'r cariad tragywyddol.      
  
  
 835  

 
 
 

Ar draws y Rhein

 
 
 Ar draws y Rhein   
 mae fy un i   
 y cord melus   
 crwydro a lle.      
  
 Dros y cwrbyn   
 Rwy'n brathu i galonnau salamanders   
 fel lingonberries crensiog   
 darganfyddiadau dan y lludw.      
  
 Er cof am fod   
 amheuaeth ar y ffordd   
 o'i anturiaethau yn y gorffennol   
 mae cysgod tynged yn hofran.      
  
 chwain yn y glust   
 gwallt gên   
 rhyfeddodau dyfrllyd   
 heb gymryd enw eto.      
  
 Gadewch i ni beidio â beio mwyach   
 y dynion hyn â nythaid blinedig
 gadewch i ni fod wrth y ffenestr   
 i gasglu anadl y poulbots    
 o gen melys a sur   
 exhaling i fod yn gamgymeriad   
 fel swn esgidiau smwddio   
 gouge allan llygad y marauder.      
  
  
 834