Kategoria Artxiboak: Urtea 2019

bihar ortzadarra


Mugetan
bilaketa eta zalantza
itxaropen hori dago,
argitasuna bere etorreran.

Hodeiak xehatu daitezke,
haizeak ez dira aski,
bihotzaren marea ere badago
qui fait vaciller l'être.

Euria olioaren gainean erortzen ari dena
azal biluziarekin kontaktuan
kontzientzia elektrizatu
animalien berotik haratago egotea
eta munduaren azpian.

Ez da ezer gertatzen lehen bezala
behiek bazkatzen jarraitzen dute
le chien est assis entre mes jambes,
je suis adossé au talus de pierres,
tous deux sommes de garde
tantaz tanta erritzen duen denbora.

itzuli itsasotik
haurtzaroko beloak.

Alde egin behar dugu
ez itzultzeko,
bustia eta argia ezkontzen dira,
bihar ortzadarra egongo da.


538

Nire ama zaharra

   Nire ama zaharra   
nondik zetorren
ez dakit
agian tren honetatik
biaduktuaren gainean
gero infernura ahizpekin
Maria gabe
izara zikinetan abandonatua
izuari eskainia.

Nire aita isil eta maitagarria
bere emazteari eutsi zion
Medusaren baltsa bezala
pozik korrika
gurdiaren atzean geltokitik irtetean
Montamizeko hautsetan
gero lasto baten kontra makurtuta
tronpeta jotzen zuen.

Ume bat izan zuten
ezkontzera gonbidatuz
udaberriko ume ederra
gerran sartzea konpentsatzeko
gari arteko bidearen amaieran
arto-loreak eta mitxoleta biltzen
samurtasunean eta aginduan
patua gerta dadin.

Juan izango da bere izena
gazte hil zen osaba hura bezala
lubakietatik askatua
eta Espainiako gripea
berraragitu behar nuela
bost urte geroago etorri zen
atarian botatako itzalean
amona Danubioan.

Zer dakit nik ?
Ez nuen inoiz ikusi
baina sinesten dut.

Orduan neska bat etorri zen
hari Luluk bere izena eman zion
zemuta
planezean entzuna
Auvernia ezagunaren udako paradisuan.

Gazteenak udaberrian
istilu handia izan zen
Grenelle txabolaren ahanztura
gure ama basatia ez zen jada txarrekoa
bere haurtzaroko haizeak exekutatzeko
bonbardaketetatik urrun
zutik jarri zen berriro
puzzlearen pieza batzuk berrantolatu zituen
eta Fifi itzuli zuen bere burkoaren azpian.

Ez ziren urrunago joan
gure iturriko langileak
erbesteko familien hondakinen gainean eraikia
eszenatokitik kanpo atseden hartzen dute
zeru zabal bateko izarren azpian
ez dela alferrik kontenplatzea
arratsaldean RER-ak hilobiak astintzen dituenean.

Batzuetan goian
hiru puntu distiratsu ari zaizkigu begiratzen
hodei lasterketaren atzean
gure hildakoek abesten dute
sakabanatuta bizia
euren bizimoduan
tornado baten zurrumurrua puzten du
haizeak altxatzen duela
Frugèreseko bidean
Boches Mont Mouchetetik erretiratzea bezala
beren paketea beteta.

Mahai-zapia zabaltzeko garaia da
Pradouko belarretan
baxera ekartzeko
zumezko saski handian
kupeltik ateratako ardo beltza ahaztu gabe
barre egin eta ozen hitz egin
haurrak txintxoka ari diren bitartean
amabitxiak presta dezala kamera
eta aitona horrek gurutze batekin sinatzen du
tartaren hondoa.


537

Pago handira hurbildu zen

  hurbildu dira   
pago handitik gertu
urtaroak ezabatzeko
azken urteetara itzuliz.

Motondoaren inguruan eserita
goi-adarra kontenplatzeko
gogora ekarri dute
basurdearen ibilbidea.

Gero otoitz egin
euria itzul dadin
lokatzaren zartaginaren azpian
azken babesen kala.

galdetu zuen
egiten ari zirenaz
dinosauroak gure lagunak
zuhaitz garaiak botatzeko
lautada izugarria, berriz
kabalgata zalapartatsuak
amaitutako itzalak
ohizko belardietatik kanpo.

puntu erlojua
itzala eta argia besterik ez
arnasa mingotsez okertuz
agindua eta erreklamazioa
gure anaien ondorengoak
datorren bizitzaz mozkortuta
eta baso azpian korrika
soilgunerantz koiztez inguratuta
irten
azken harria.


536

Beltza bizi eta zuri hil

 
Txirrinaren operkulua ixten du
hondar gainean
xaboi-burbuilekin
denbora pasatzearen laztana
olatu nekatuen hutsunean
udaberri faltsua
sudur-zulo dilatatuak
hatsa egiten duen itsas karakola
eskuak ukitzen du beloak altxatzea
patio estuaren azpian
pianoaren nota metalikoa
isiltasun arras
noraezean jakintsua
aingerua etorri baino lehen
à la mine chafouine
petaloen euripean
haizeak sakabanatzen duela
mila muxu enkantean
udazkeneko usoentzat
braseroen bilketa
diru-laguntzaren amaieran
zenaren hegaldi argia.

hil zuri beltzez bizi.


535

Zure haurtzaroko kopeta urdinean

   Zure haurtzaroko kopeta urdinean    
gaueko pasabide ilunetan barrena
begi bat lur hartu zuen
ur gaziko putzu txikia
zure ezpain uhinetan
utzi haizeari
laztan ahul
ile marroia orrazteko
lepoaren oinarrian
eta keinu batekin gurutzatu
unibertsoaren hondoa .

O ene emaztea solomo hondoratua duena
sorgin itxuratua
dantza borobila
udazkeneko koroatzean
usaintzen zaitut
eta zure beso eta hanken labirintoan galtzen naiz.


533

Otoitz alfonbra bildu dut

   Otoitz alfonbra bildu dut   
gau ilunetik kanpora
itxurakeriarik ez
eguzki zuri zaharraren musika besterik ez
bizkarrezurra ernaldua duen maitale hau.
Baretzen dut nire sutsua
arrautza zuria hautsi gabe
dogmaren bideetan
garun-kodetzetik urrun
bestela eskatzaile gutxi.
Esentzia sotilak bereizten ditut
pentsamendu zikinen artean
eta zalaparta barruko musika bihurtzen du.
Eguneroko bizitzatik kanpo
transformatzaile puntua.


534

Me dis que la parole poétique

 Me dis que la parole poétique 
 c'est comme la mer   
 giboyeuse de rêves   
 et racleuse de mots   
 lorsqu'elle griffe la côte.      
 
 Et si c'est de nuit   
 que la foi chancelle   
 et qu'un vent froid brasse l'écume   
 les hurlements des marins en détresse   
 se font entendre dans les criques   
 chapelles ardentes des trépassés.      
 
 Rare et obstinée présence   
 de cette nécessité du poème   
 révélation quotidienne
 à ne pas manquer le rendez-vous   
 percée magique des mots de braise   
 dans l'âtre aux éructations aiguisées.      
 
 Je vous aime ma vie   
 d'humbles existences affublée   
 dentelles du jour
 que des mirlitons dévorent   
 telles les perles de verre   
 dans la lumière clignée du matin. 
 
 Ne vous affligez point   
 il est une poupée malmenée de l'enfance   
 abandonnée sur le trottoir   
 que le passant ramasse   
 lambeaux de tendresse écrue   
 transfigurant celui qui la regarde.      
 
 Les tambours de l'automne   
 ont rassemblé les murmures   
 et claque aux marches de l'univers   
 la vision stellaire   
 des officiants du cercle sacré
 que l'amitié révèle en échos.      
 
 Viens contre l'arbre   
 et le sais par avance   
 que la gerbe des flûtiaux courroucés   
 par la plainte insensée   
 construit le décor   
 de nos retrouvailles naines.      
 
 
  532

Tu entrerais en faisant tinter l’éolyre

 Tu entrerais   
en faisant tinter l'éolyre
et le ciel s'ouvrirait.

L'écureuil dans l'amandier
de branche en branche
évoluerait avec agilité.

Tu me donnerais des nouvelles
de là où tu es
pour que nos mains se joignent.

Je t'entendrais légère
gravir l'escalier
très haut jusqu'à l'aube.

Tu m'indiquerais le chemin
pozak eta penak
toi mon aimée.

Ton ombre aurait la tendresse
des matins de printemps
près du canal de notre rencontre.

Et si le soleil perce les nuages
il y aurait grand gazouillis
parmi les peupliers.


531

Cette joie d’exister

   Cette joie d'exister   
d'affirmer
de faire naître
d'adapter
d'exprimer.

Cet acte par lequel
existitzea
entre le terme et l'inertie
en intégrant les limites
le revers de l'existence.

L'existence donnée
une fois pour toute
sans nous prévaloir de la présence
est piètre chemin
et transformation de la joie en souvenir.

Notre situation ne cesse de changer
la présence est en rapport
avec les choses existantes
et qu'elle demeure à conquérir
irréductiblement.


529

Je muir

 Je muir je muir   
 et ne puis retenir   
 les pleurs de la nuit   
 les nuages en leur course   
 le craquement des coquilles d'œufs   
 l'essence des choses   
 la couleur de l'enfance   
 le miel des estampes   
 le milieu entre deux excès   
 l'inaccompli de la perfection   
 la poigne du destin.     
 
 Me fait vivre   
 et retiens   
 la générosité de la joie   
 toute mesure à l'unisson   
 visant l'utile   
 par un effort constant   
 par dedans et dehors   
 être ad libitum   
 le plein et le délié   
 l'ambre des mers du nord   
 et le corail des mers du sud
 chair de nos cœurs.         
 

  530