Gulu Zakale: Chaka 2021

Ndiuzeni dzina langa

 

 Ngati chisa mwadzidzidzi   
 tsamira pa zenera.      
  
 Mukapita ku Claudicante Pensée   
 akudutsa ta main
 pa khushoni ya thovu 
 ndipo idzani kwa ine   
 kugwera pa mphika wakuiwalako   
 mtanda ndi maluwa anu kulira kwakale   
 mwayi womamatira pazofunikira   
 kulimbika kukhala   
 ndi phokoso la pakati la ng'oma.      
  
 Tulukani m'maenje anu akuya   
 Kufalitsa zala zanu zolimba   
 Diso la Madera Apamwamba   
 kuyikidwa pa tebulo lazomangira   
 Diso Lalikulu la zopatuka zingapo   
 kulimbana ndi kukwera kwa mgodi uku   
 ndipo ngati 
 pa ulendo wanu 
 mukundiwona   
 ndiuzeni dzina langa   
 zomwe ndikukumbukira.      
  
  
 781
    
 
 
   

Zenera pabwalo

 

La pluie gifle les vitres
d'un ciel bleu gris
par dessus dessous les lueurs du soir.

Woyendetsa bwino
pali mafuta
kuyika m'makutu.

Nsidze za Enigmatic
clic clac kamvekedwe
jekete lolemera kwambiri kuvala.

Mzere wopangira
khofi wofiirira kukhoma
la coulure défenestre le blanc céramique.

Épreuve douloureuse
Zikomo
ndipo palibe malonda.

Zidatengera
kuti mayi ndi anapiye ake afe
pour que la terre soit considérée.

Mikono idakwezedwa
pitani mitambo yamasika
une pincée d'hirondelle à l'avenant.

Wojambula Wosamba
marc de calvados
mafupa agwedezeka ndimatsalira.

Wokoma komanso wolimbikira
la mémoire qui nous habite nous rend heureux
ife amuna okhululuka.

Osazitengera
iwo adaganiza zotsika kwambiri
misampha ya tsikulo.

Yaikulu ndipo inakwera mpaka kudenga
kachikumbu kanali nyenyezi ya mbusa
pamlingo wa chilichonse.

Wogwidwa pakhosi
Dame Jeanne abwerera kuchokera kuphanga
kotero kuti magazi amatuluka.

Kutopa kumatha
popanda duwa kuwonekera
Ndidanyamula mkaka wa mphaka.

Soseji ndi soseji
atsikana ndi anyamata amakhala
kumangirira mawere awo.

Pewani miyambo yathu
ndi kupereka nkhwangwa
contre le bel été.

Kuti tisamvekenso phokoso la nyengo
ils fuirent le monde visible
chala m'tsogolo.

Les griffures devinrent stigmates
que la chaleur apprivoisait
wopanda tsinani.

Évoquons sans trop scripturer
Nthenga zamtundu
ndi mfuu wagolidi.

Sans se fier à la solitude
zochitika sizingagawidwe
que par temps de merde.

Tulukani !
Inu ! Ouste !
Kubera chifukwa kumapangitsa vinyo kukhala wotsekemera.

Tengani ! Khalani ndi Moyo !
kuchokera ku Louveciennes kupita ku Île de Ré
basi mlatho wauzimu.

Sungani mkamwa mwa mwanawankhosa wamchere
bweretsani kulira
usiku kwambiri pamlonda.


780

Manja ang'onoang'ono a usiku

 

Manja ang'onoang'ono a usiku
adazindikira mizimu
wokutidwa mozungulira ndodo yochiritsira
m'chipinda cha meditators.

Wamaluwa wokhala ndi nkhope yamwezi
anakola mchenga wa madambo
anamwaza ufa wa golide
pansi pa mitengo ya chete.

Mu khoma lozungulira
kudzera kumasuka kwa olankhula
adadzuka mafuta onunkhira azimayi
anasonkhana pakhomo la mkwati.

Chopendekeka ndi kusefukira kwa kuwala
Tsitsi lakuda lomwe limaperekedwa kumphepo yakunyanja
kusakanikirana ndi nyimbo za asodzi a coral
Amachokera kunyanja.

Kudutsa Mtanda wa Akufa
kwa nyama za m'madzi zopatulidwa
Kuitana kwa conch
anasuntha mthunzi wa nkhandwe.

Kukweza mzere wokhala ndi maloto
kuzungulira Look
tinadutsa nthawi za chisomo
oyera mkati mwa kalendala.

Kuledzera mofatsa ngati m'mawa
kugwira kiyi wofewetsa
za kukhala kwathu kokha ndiko koyenera
de posséder le lien.

Mimbulu imatseka malilime awo
adayambitsa kukweza zikwangwani
madandaulo pang'ono a utsi wotuluka
ku kunjenjemera kwamphamvu kwambiri.

Pamene ng'oma zimamveka
la Femme d'Esprit recousit nos jambes à la terre
mphatso yakukhala mokakamira kwa nthawi yayitali
sur la clide du jardin.


779





Za amuna

 
 
 Zina zabwino komanso nkhope yatsopano  
 mu mafunde oyambira   
 adakweza uchi wa kumwamba   
 akukwera pachimake cha limbic   
 ya lingaliro lapakatikati pakuwona kwachikunja   
 maapulo agolide oterowo amagwa m'nyengo yozizira  
 pansi pa denga la zovuta.   
 m'mawu achisomo a ungwiro.      
  
 Iye anakumbukira   
 mwambo wamaliseche ndi chokoma   
 chithunzi chodabwitsa ndi matabwa okukuta     
 mutakwera chiphaso   
 pakati misozi ya udzu wokwera   
 pamene kumveketsa alongo athu   
 anali kusewera belu la ng'ombe   
 kudutsa zigwa za misty   
 ya mankhwala achikondi anamva.      
  
 Nthawi yophulika   
 chitsulo chosakanizika ndi mafupa   
 kupita kosatha pansi pa mthunzi wa tectonic   
 zipatso zosweka za phiri lakuda   
 wa anthropocene ndi mawu a gueuloir   
 kuti opusa amathandizidwa   
 Atazolowera khoma la federates   
 pamene chisanu chinagwa   
 timadzi tokoma ta chidziwitso.      
  
  
 778
    

    

  
 

Malungo achitatu

 
 
 Nyerere zochepa
 paphiri
 theka la madzi.
  
 Lolani mphepo ibwere
 mu kukoma kwake
 m'khonde batant
 nyimbo za ku Maldoror.
  
 Kutha Kwamasika
 bango la nthawi 
 fumaroles ali panjira
 mpaka pano.
  
 Snag mu zingwe
 kunyamuka Simorgh
 imafufuma m'mimba mwa nyengo.
  
 Ndi kuthawa mthunzi ndi kuwala
 mu mwezi wosakhazikika
 dziko lapansi lidasiya kutha kwake
 za golidi ndi nsalu zofewa.
  
 Zachilendo bacchanal
 kuposa chipolopolo ichi
 kuyandama ndi mvula yamaluwa.
  
 Kumwetulira kwachinyamata
 kuchokera pazoperekedwa
 tinayenera kuyenda
 dambo la Tournemire 
 pa magule opatulika opanda kamphepo kayaziyazi
 pangani gwero kukhala kasupe
 yokutidwa ndi timbewu tonunkhira.
  
 Malungo achitatu
 msonkhano wovuta
 kupaka masaya anu
 madzi aunyamata
 ndi zitsamba watsopano.
  
  
 777  
 
 
  
 
  
  

Chingwe cha Isitala

 
 
 Chingwe cha Isitala   
 atapachikidwa pa zingwe scoundrels  
 kuluma mwaufulu.      
  
 Ndinapulumuka   
 pakati pa yaiwisi ndi yophika   
 ngati phiko la nkhuku ku paradiso.   
   
 Kodi mchere wamakona amilomo ndi wofunika bwanji?
 Sindinganene zambiri
 ngati mbewa yadutsa.

 Kampani yachilendo chonchi   
 wokutidwa ndi soseji youma   
 Ndinali kukondwerera tsiku lobadwa ndi kamvekedwe ka khungu.      
  
 Kwa ma echelon adakwera pamlingo wa mphezi   
 osasamala popanda kanthu   
 popanda chiopsezo cha chisomo.      
  
 Kumutchula dzina ndi mlongo waumulungu   
 mpango wa tricolor kutsogolo   
 pamene ovuta a jekete amadutsa.      
  
 Nthaka khutu   
 ali wachisoni   
 kumbuyo kwa dzanja.      
  
 Dangle lofewa   
 zinthu zamaganizidwe   
 maunyolo awa panja.      
  
 Mukuthamangira kwamuyaya   
 smash pamavuto achabechabe   
 amachepetsa chidwi chachikulu.      
  
 Wodzikongoletsa ndi zovala zokopa   
 chowirikiza changa chinali kuyesa kutuluka 
 panthawi yofikira panyumba.      
  
 Kusokoneza mfundo   
 bokosi la mowa lili mmanja   
 amamenya mitu yawo pa libido.      
  
 Chiwawa chachikulu cha apolisi   
 kutumiza gulu   
 anayatsa moto wa mseru ndi chizungulire.      
  
 Zaphulika   
 nthenga yagolide yopanda ulemu   
 anakantha machesi pansi pa thupi.      
  
 Kuyesa kuchita ndikusintha   
 tinali ana okayika   
 mbandakucha uja unasonkhana ndi kusilira.      
  
 Yendani   
 Mulungu adzazindikira ake omwe   
 pansi pa linga la Yerusalemu.      
  
 Pa lupanga   
 anakhala tizilombo pa skewers   
 m'kamwa mwa zimphona zathu zabwino.      
  
 Mwala wofunika udzagwa   
 chifukwa chowunikira chowala mlengalenga    
 perekani Chrism Yoyera ku Wyvern.      
  
 nyamayi imathamanga   
 ndi mchira wake wamphamvu   
 adzawononga anthu akumidzi.      
  
 Maphokoso kuchokera kulikonse nthawi yomweyo   
 mawu omveka bwino okhala ndi mawu osowa   
 amathetsa chinyengo cha nthawiyo.      
  
 Mwa kukwatira akazi ndi abambo   
 pansi pa usiku wawo   
 adzakhala turkeys wa stuffing.      
  
 Opanga amafa ndikugwa pansi   
 mwa chizolowezi chachilendo   
 kuwerenga masamba oyenera.      
  
 Ndakatulo zokhala ndi makutu ang'onoang'ono   
 sapota mawu ochepa achikondi   
  kupatula zinsinsi ndi zinsinsi.      
  
  
  
 774 

Le sang du Retour

 

 Rassurez-vous   
 gens de la nuit   
 quand l'étincelle jaillit   
 et que le noir agrandit l'espace.      
  
 Vous fûtes et serez   
 les cogneurs de l'absolu   
 à égrainer les salves du savoir   
 sous le brouillard des croyances.      
  
 Des mains partout   
 pour écarter les voilages de l'ouvrage   
 cet enrégimentement des cornes de Belzébuth   
 en sa cour d'hommes et de femmes affables.      
  
 Mirifique saison   
 où se levèrent les hordes des gueux   
 empanachés de buissons ardents   
 aux faîtes des maisons de caractère.      
  
 Glissant d'extase en extase   
 sur la pente savoureuse des propos   
 nous arrivâmes aux ressorts de l'amour  
 par respirer la fraîcheur du petit jour.      
  
 Vivre pour une passion néfaste   
 engendre tourments et fuites d'énergie   
 par les familières protections ébranlées   
 pour galvauder le déploiement de l'Esprit.      
  
 Jamais je la réveillais   
 pas même par la souffrance d'une séparation   
 indispensable à la transformation   
 racines, feuilles et fruits en ascension lente.      
  
 Cessez de composer ce qui reste de vie   
 avec les parties de vous-même   
 évaluées par l'évitement des peurs   
 toutes destinées à alourdir le sarcophage.      
  
 Soyez francs et massifs   
 à l'ouverture du coffre   
 et que la lumière émise par la pierre précieuse   
 soit la musique des sphères.      
  
 Posément avec considération   
 vider son sac biblique   
 au commencement de la route   
 hors de l'orbite guerrière de l'actualité.   
   
 Massez-vous aux frontières
 le mur pourrait tomber
 engendrant un sursaut des forces antagonistes
 sous l'aile ascensionnée de notre verticalité.

 Soyez sérieux à contempler les visages   
 les caresses bondissantes sursoieront   
 à la mésalliance accaparée par la gravitation   
 afin d'échouer sur les plages de la Raison.      
  
 Fossiles exhumés des fosses   
 vices et vertus   
 retenues par les noces mystiques   
 ne seront qu'ultime épreuve à la transmutation.      
  
 Les pas feuilletant le cri des justes   
 la parole permet l'inversion du courant de l'onde   
 fleuve miroir des ombres   
 fendu par l'oiseau au bec d'airain.      
  
 Les bitumes, escaliers et pavés de l'oubli   
 ont envahi Paris   
 pour grosses poignes des marins    
 diriger le vaisseau vers la sphère à conquérir.      
  
 La fête promise est création   
 des chevaux de l'instinct   
 pour au galop de l'estampe   
 soigner le paysage d'un sfumato d'errance.      
  
 Attendre pour se frotter les yeux   
 devant la boule brune de sa tête   
 attendre que la place se fasse   
 permettant l'envol terminal.      
  
 Et tout se tu   
 même le souffle de la Liberté   
 pour signalant le sens du chemin   
 être le sang du Retour.      
  
  
 773 

Les rayons alliés de mon ombre

 

 Les rayons alliés de mon ombre   
 en leur jardin d'estive   
 semé de fleurs aux teintes de paupières fanées   
 forent mon âme   
 telles lances cliquetantes   
 oubliées sur le rivage   
 un soir de carnage.      
  
 De confuses voix arquent plein cintre   
 le clignement de la lanterne   
 à bout de bras tenue par la lavandière   
 du centre de la hutte en pierres sèches   
 qu'ouvrent le temps d'une respiration   
 les commensaux de l'amnésie   
 ces reîtres à la tenue vestimentaire incertaine.      
  
 Me couchant sous la pluie   
 je priai que la rencontre eut lieu  
 unique et dernière   
 le vent opérant le rassemblement des énergies   
 oublis et rêves contenus   
 dans quelques paroles insignifiantes    
 inscrites sur la paroi des mondanités.      
  
 Rire au grand Regard   
 efface la pommelle de la porte   
 aux laques disparates de l'enfant de grâce   
 disposé à l'effort  
 au fond d'une horloge parlante   
 que la conque marine de nos espoirs   
 engagea vers la nouvelle paternité.      
  
 De l'Esprit à l'Océan   
 le trait de lumière est tenace   
 pareil à l'aurore boréale   
 qui nous fît nous lever de bon matin   
 course essentielle vers le pont des traditions   
 pour d'une langueur monotone   
 laisser filer l'onde à même les algues caressantes.      
  
 Mille fêlures au plafond   
 organisent la carte du désir   
 du cloître aux manigances des instincts   
 se sont penchés sur le berceau des amours
 le froissement des mots doux   
 qu'un souffle mutin fît s'envoler   
 telles emplettes du destin.      
  
 Pliures symphoniques   
 siphonnées par les grappes de la vigne   
 son visage était d'ambre souverain   
 dont la bouche vermeille agrémentée de fougères   
 faisait ondoyer un reste de braise   
 dans le poêle à bois de nos enfantillages   
 écorce craquante sur son épaule blanche.      
  
 Femmes conquêtes femmes expertes   
 aux chevelures prismatiques   
 que la cale de bois enfoncée à regret   
 signe la continuité feinte de l'existence   
 vous serez tour à tour   
 le pourtour et le tambour   
 de notre fête ardente de danse et de sang mêlée.      
  
 Que la vie est belle   
 sur ce tapis d'aiguilles   
 en retour d'une promenade douce
 quand la peinture rejoint le fusain   
 dicton de charme et d'espoir conjoints   
 faux passeport de la souche morte   
 commencement d'un cycle de vies nouvelles.      
  
  
 772