Gulu Zakale: Chaka 2021

Frisottis de fougères sèches

Frisottis de fougères sèches   
plucheuses tel gruau   
le bol recelait les restes   
d'un passé égaré   
du côté de la montagne   
à filtrer la lumière   
des peupliers de la rivière.      
 
Le vide tel une valse lente   
disposait la table   
par quelques mots pauvrets   
écornant de leur quincaille   
les pages blanches du cahier.      
 
Du bout de la cane   
le plan fût tracé   
sur la berge sableuse du Bès   
écorniflage à mesure de l'oubli   
des passions mises au rebus   
de calques dérobés aux entrailles du souvenir.      
 
Glissendo des murs d'argile   
en capacité d'offrir   
le pain et le vin    
dans l'allée des graviers    
en débours de tant et tant d'élans   
recroquevillés sous la saulée.      
 
 
872

Millefeuille

Millefeuille  
distingué par le guetteur du phare
douce offrandes
que le vent glanant dépose
au sortir de la bourrasque
alors que la nuit rebique
sous son manteau noir
quelque pan de chemise
disposé hâtivement
sur le muscle tétanisé.

Feuilles de toutes pensées
feuilles arrondies
feuilles écornées
feuilles encalminées
dans le labyrinthe

à la portée du minotaure
qu'Ariane proposa
un jour de belle humeur
à l'homme provisoire
de fuir les ors parentaux.

À la fin de l'œuvre

on retourne hors des choses
pour librement jouir des nuées et des brumes
quand survient
comme neige au soleil
le miroir des jours fertiles
passés à dégeler la trappe parnassienne
des bulbes déposés

arc-en-ciel
dans l'aube frémissante de la joie éprouvée.


871




Marchant je le suis

Marchant je le suis   
à suivre ce que je suis vraiment   
et que jamais je ne saurai qui il est   
ce moi des aventures épisodiques   
ce germe de blé   
unique   
mais resurgissant chaque année   
à hennir sans haïr   
annus horribilis   
cette portée des petits hommes   
cette portée des petites femmes   
offrant sur les cailloux du chemin blanc   
le son des ses pas   
versatiles sans coudée franche   
mais propre sur soi   
à évaluer le parcours   
le parcours imaginaire   
des monstruosités du quant-à-soi   
à épeler éternellement   
tel le roulement du tonnerre une nuit en Lozère   
les bribes de vie levées en enfance   
mais que l'obligé des adaptations fait vaciller   
alors qu'il y aura toujours   
à ne pas s'arrêter.      
 
 
870

Grand Chat

M'bokosi la nsapato
pansi pa mtengo wa apulo waku Japan
m'katikati mwa masamba onyowa akugwa pamtunda
mphaka wamkulu anali pamenepo.      
 
Thupi lake linali kugunda
khungu la pinki
opanda tsitsi.      
 
Ndinawerama
kukhudza ndi chala
thupi lake lamaliseche ndi lofundae
kenako anatsamira pa mutu wake
Timapenya
iye ndi ine
ndipo maso ake anali kulira
ndipo mtima wanga unatseguka.            
 
Ndidatsuka ndevu zake mosamalitsa
anatembenuza mutu wake pang'ono
ananditsinzinitsa
chizindikiro
kuti andiuze kumene iye anali
izo zinapita.      
 
Tengani njira yatsopano
ndi ubwana wosalakwa
kuti ubwerere kwa wekha
ndi kukonzekera kubadwa mwatsopano
mu bwalo langwiro
momwe mwezi ukukulira ndi kutha
mu ma pulsations atsopano
mu ungwiro
miyendo yachabechabe komanso yokhotakhota
kulumpha pansi
ndi kuchikumba.      
 
 
869

Pa tebulo loyang'ana


Pas de bruit
plus d'images
ainsi font font font les petites marionnettes
de la cave au grenier
quand le jour devient souvenir.

La pellicule d'acétate se détériore
au passage du temps
qu'une main a oublié
dans le placard du passé
entre vaisselle ébréchée et vieux papiers.

Les pas ne feront plus craquer le plancher
la montre sera retirée du poignet
finement attachée au cou
la croix déposée
sans que la peau frémisse.

Le chien sera silencieux
dans le coin de cuisine
replié sur lui-même
à lever le museau
quant passe la fermière.

Page après page
ils lisent mes poèmes
à haute voix
au lamellé-collé d'une moue de circonstance
qu'un voile de tulle évente.

Nous déplierons la carte routière
sur la table d'orientation
pour rentrer à la maison
nthawi yomaliza
avant la nuit.


868

Sizovuta

Sizovuta
kuvomereza kukhalapo
wa chandelier wa kristalo uyu
ukufalikira pansi pa denga lamatabwa.      
 
Sizovuta
kuwerenga ndi kulemba
m'mawa wolembedwa ndi zopatulika
chizindikiro chomasulidwa ku lingaliro la makhalidwe abwino.      
 
Sizovuta
kwa mitengo itatu mumadzi a Meyi
kulimbana m'malo okhala
kusokonezeka kwa ubongo.      
 
Sizovuta
kuti ayambitse kubwerera kwa abusa
pamene kutsogolo kwa magalasi amtsogolo
tembenuzira zosayembekezereka ndi zosaneneka.      
 
Yemwe sitepe yoyamba
kuchokera ku heather yachilimwe
kuti chofunikira chikhalepo
ku gombe losadziwika
ulemu wodabwitsa
amene amabwereketsa chidutswa pambuyo pa chidutswa
wojambula zithunzi wapambuyo pa imfa
madzulo amatsenga
kuwomba m'manja komaliza.      
 
 
867

Ndi zitsamba zamankhwala zochokera ku Meyrignac

Ndi mankhwala azitsamba
fungo ndi zofunika katundu
katundu wodzaza
mababu olembedwa
m'mphepete mwa nyumba yaudzu
ndi poyambira pomwe mungasungireko   
kusokera kwa njira ya moyo
popanda kuganiza za izo
ngati sichidutsa Compostela
mapazi afumbi
otengedwa ndi amwendamnjira
mu gulu la usiku   
kukonza
wa uthenga woyamba
kugwirizana pakati pa thupi ndi mzimu
mphamvu zotengera izi
kudutsa mzere wakutsogolo
ma vibes osangalatsa
mwa mpweya ndi mzimu
kuchokera ku chikhalidwe cha zochitika
ku milu ya hieratic
chachabechabe cholandirika
ndi zilembo zazing'ono
zophimba m'maso
sutukesi yotsegula
ku chikakamizo cha kupereka mtendere
za mwezi m'mabulaketi
pamwamba pa mapiri.      
 
 
866

Wokometsedwa ndi adyo zakutchire

Wokometsedwa ndi adyo zakutchire
Kiyi ya Tournemire
adadula mthunzi wa msipu.      
 
Zosayerekezeka mu tsamba lake la zokala
nyamayo inatha
pamaso pa okonzeka kuvala zokopa.     
 
Kuti mphepo iwombe molunjika
monga zinthu zotsekemera zimatuluka
makwinya mwachangu pa nkhope yopuwala ndikofunikira.      
 
Pindani msana misomali yotha
pa kusangalatsa kwa mawu
kumawonjezera malingaliro athu.      
 
Zochepa zonena
pamalo osakhwima
kutsogolo kwa kuphwanya kwa Wosaoneka.      
 
Amadandaula kuti amazengereza
chala pa choyambitsa
malonjezano ogwedezeka
ming'alu ikagwetsa misozi
ndi kuti pamene anaimitsidwa
kuluma milomo yake magazi ndi kukuwa
amaponya zopusa bwino
pamene kumanzere kumatuluka dziko latsopano
za mnzake wamkati. 
 
 
865

Jambulani chomwe chili choyenera

Ndi liwu lanu
amene anabadwa mthunzi ndi kuwala
mwana wanga wa mapanga akuya.      
 
M'maganizo
m'dzenje la beseni pansi
Ndinajambula zomwe zili zolondola.      
 
Mphepo inasonkhanitsa masamba a autumn
motsutsana ndi khoma loteteza
pansi pa mitengo ya mgoza.      
 
Zamphamvu komanso zakutali
anazindikira zovuta za maso a thupi
kuyambitsa kupatukana kuchokera ku chikhalidwe.      
 
Popanda cholakwika
patsogolo
panjira yopita ku umodzi.      
 
Kulinganiza pachimake
kusiya chinthu chomaliza
pakati pa chisoni ndi chikondi
m'mphepete mwa chidziwitso  
Ndinatuluka mwa kamvuluvulu
kugwirizana ndi buluu wakuya wa kutengeka
kuti spectral void anayesa kufika
isanakhale nthanda
sichimatsogolera mtanda wa Melita.      
 
 
864

Pa mavavu a chikondi

Pa mavavu a chikondi
Ndinayatsa chitoliro cha msana
parapet askew
pa zopachika za Msonkhano.      
 
mutu mu nyenyezi   
pa usiku uwu
kuseka kwa miyala
anali kuchita phwando pa tchuthi.      
 
Faerie anagwetsa tsaya
quartz yonyezimira
pamwamba pa miyala ya granite
wa ufa wowawasa watsopano.      
 
Chifaniziro cha mawu
perforated swigs uchi
chisomo cha mzimu wanu
anali wonyamula maulosi.        
 
Kuthamanga kwa maambulera
kutsegula gulp yum slurp
pafupi ndi khomo lawindo
Buddha anadzuka
mu mzere wa kuwala
mutu wa guipure
chikhalidwe chachiwiri chotero 
kuzungulira mutu wake
mu changu chakuchoka kwamuyaya.      
 
 
863