• 

   Կտորներ արվեստը էլեկտրական ցնցումներ են, որոնք ստիպում են մեզ ընկալել բացարձակը. Նրանք մեզ հարցականի տակ դնել մեր քնելը` ստիպելով մեզ կասկածել .

Տեսածը հրավիրում է նկարչին զարմանալու, թե ինչ է նա տեսնում և սեղմում. Նյութը բացահայտում է դրա գաղտնիքները և շփումը տեղի է ունենում համբերատար հոգու միջև, դիտորդ և արվեստագետի գործելաոճը և այն նյութը, որը ընտելանում է՝ թույլ տալով ինքն իրեն ձևավորել . Նկարիչը թափանցում է տեսանելի, զգայունը, իրականը. Նա դրանք դարձնում է իրենը կյանքը, որը նա տալիս է նրանց՝ առանց դրանք առարկաների վերածելու. Նա գերի չի մնում տեսքը, դիմադրություններ և մտավոր մտքի սովորություններ. Նա պահպանում է իրականության վրա մշտապես ընկալելու միջոցով հիանալու ունակությունը բնական և իսկական աշխարհը օբյեկտիվացված նյութից բաժանող ճեղքվածք . Իսկ արարչագործության արտաքին տեսքի հետևում նա ընկալում է կարգուկանոնի առեղծվածը թաքնված. Նա արվեստի գիտությունը բարձրացնում է մաքուր ոգու որակների մակարդակին. որ նրա ոգեշնչման հրավառությունը ստեղծում է բանաստեղծական պահը, անմեղ խորհրդածություն դուրս հայտնի որոշակիություններից, ինչպես նաև հանձնառության ճանապարհին զարմանալ .

Երկրպագուն, լե աշակերտ, par contagion ինտուիտիվ, գրավում է մարդու և միջավայրը, մարդկանց և տիեզերքի միջև .

Նկարիչը՝ Ա Նրա ինտերիերի և շրջակա միջավայրի կրկնակի դիտարկումը բացահայտում է հավերժ նորոգված բանաստեղծական ձև. Կա չնախատեսված երկխոսություն, անհավանական, ստեղծողի միջև, անասուն-մարդ՝ մարմնով և խառը զգացողություններով և գործ. Նկարիչը դառնում է, այլության լույսի մեջ սուզվելու ժամանակը աշխարհի, ծառան ինչի երկարացնում է, այն, ինչ նրան նույնքան համակում է քան այն, ինչը փառաբանում է նրան. Պարզվում է, որ նա է համընդհանուր հիշողությունը, միություն անհասկանալի է բացարձակի և դրա դրսևորման մասին. -ի բյուրեղացում իրադարձությունը բերում է թաղված ճշմարտության պոռթկումը, տեսանելի այս պահին որտեղ տեղի ունեցողի արշալույսը նրա առեղծվածի հիմքում է, ժամադրության պես թաքնված, որը ընկած է ստեղծագործության տեսքի հիմքում: Շարունակելով իր որոնումը, որ արվեստագետի հետաքրքրասիրությունն ու զգայունությունը նրան ուղղորդում են դեպի ընկալումը և իրերի անտեսանելի կառուցվածքի ինտուիցիան .

Եվ նյութը ամռանը վարդի պես բացվում է ակտիվ հոգու առաջ, համբերատար և մտածող նկարչի. Նյութը ընտելացված է, նա իրեն ողջունում է և թույլ է տալիս իրեն ձեւավորել. Կենդանի-մարդ մարդ, իր նոր մտերմության մեջ մարում է ճանապարհ բացելու համար”Մարդ”, դեպի ունիվերսալ հարթություն որտեղ գեղեցկությունն արտահայտվում է և գոյություն ունի. L’artiste est alors un. Il est instrument d’une énergie nouvelle et pleinement lui-même. Il révèle la nature humaine . L’artiste par son geste de création se vit. Il reçoit et est vécu. Il est mouvement du mouvement avant d’être une chose ou quelqu’un. Il aime. Il est intensément la diversité, la dualité et la multiplicité. Il est grain de poussière attentif aux bouleversements incessants de l’ordre universel. Il est le marié des nombreux mariages qui l’attendent au bout du bout du couloir d’ombre et de lumière de son parcours obligé .

152

 De tant et tant d'efforts
 à la mesure des sollicitations
 pour garder la tête hors de l'eau
 et être en ressemblance avec le visible
 sans être fermé à l'invisible .
 
 De tant et tant d'efforts
 à élever la viridité
 sur le pavois de nos intentions
 alors que sans puissance effective
 l'amour sensible fait figure de désaffection .
 
 De tant et tant d'efforts
 à se mouvoir dans ce corridor
 à distinguer le bien du mal
 afin de réellement voir où l'on va .
 
 De tant et tant d'efforts
 à traverser
 les gués du torrent de l'illusion
 sans distinguer l'origine de cette poussière d'étoiles
 où être hommes et femmes liges .
 
 De tant et tant d'efforts
 à se prévaloir d'un soleil éternel
 alors que les confins de notre entendement
 sont scarifiés sur les autels
 du mutisme et de la surdité .
 
 De tant et tant d'efforts
 passés à attendre que la pluie s'arrête de tomber
 alors qu'elle est partie prenante de la fructification .
 
 De tant et tant d'efforts
 à considérer le fin du fin de notre parcours de vie
 comme étant le bonheur
 alors que nous sommes éternellement en marche .
 
 De tant et tant d'efforts
 à accepter que le soleil se couche
 avant que les blés ne mûrissent
 implorant
 en quête de moisson
 le retour de la faux du père .


 151 

Il faut jeter par dessus bord
beaucoup de paresse, mais surtout beaucoup d’inhibition et d’incertitude pour
se rejoindre soi-même .

Pour toucher les autres à travers moi, je dois y voir plus clair et je dois m’accepter moi-même.

Depuis des années j’emmagasine,
j’accumule dans un grand réservoir, mais tout cela devrait bien
ressortir un jour, sinon j’aurai le sentiment d’avoir vécu pour rien, d’avoir
dépouillé l’humanité sans rien lui donner en retour .

Tous les problèmes
que je traverse et que je tente d’expliquer, me tourmente et appelle en moi
solution et formulation. Car ces problèmes ne sont pas seulement les miens,
mais ceux de beaucoup d’autres. Si à la fin de ma vie je trouve une forme à ce
qui est encore chaotique en moi, j’aurai peut-être rempli ma petite mission.

Tout cela me semble bien prétentieux.
Je me sens parfois comme une poubelle tant il y a de trouble,
de vanité, d’inachèvement, d’insuffisance en moi.

Mais corrélativement
il y a aussi une authentique sincérité et une volonté passionnée, presque
nécessaire, d’apporter un peu de netteté, de trouver l’harmonie entre le dedans et le dehors pour se rejoindre soi-même .

A la longue il se pourrait que je trouve la paix et la clarté.
Mais oui ! C’est maintenant, en ce lieu, en ce monde,
que je dois trouver la clarté, la paix et l’équilibre.

Je dois me replonger sans cesse dans la réalité, m’expliquer avec tout ce que je
rencontre sur mon chemin, accueillir le monde extérieur dans mon monde
intérieur et l’y nourrir – et inversement je dois continuer d’écouter au-dedans
de moi – , mais cela est terriblement difficile et c’est pourquoi j’ai ce
sentiment d’oppression au-dedans de moi .

C’est alors que je fermais les yeux. Ne plus penser.
Je traversais un moment de paix, d’accalmie.
Ma foi indéfectible en l’homme ne peut faire en sorte que je me dérobe. Ա
perspective de cohérence m’appelle. J’ai si tendrement à faire que je ne puis
qu’assumer pleinement mon destin et employer mes talents à soulager les maux de mes frères et sœurs .

150

• 

La frontière entre le bien et le mal passe entre les deux rives de la rivière. Tout choix d’une rive plutôt que de l’autre ricoche et porte en lui son châtiment et son germe. Le châtiment maintient en enfer ; et le germe, cette force capable de fendre le roc, fissure le cœur. Aussi passons-nous notre vie à tergiverser sur une passerelle .

C’est le passage de l’une à l’autre rive qui reste pur mystère. Nous pourrions penser qu’il existe de chaque côté un abîme par lequel s’opère le passage à une autre dimension. Et peut-être la tentative d’échapper par tous les moyens à cette aspiration, à cette chute vertigineuse est-elle l’origine de nos pires souffrances .

Le refus acharné qu’oppose le connu à l’inconnu, le familier à l’inexploré, oblige le destin à user de violence envers nous .

Pour le foetus dans le ventre de sa mère, la fin du monde se nomme naissance. Nous appelons papillon l’anéantissement de la chenille. Toute vie est un drame cosmique qui ne finit, somme toute, pas si mal .

Passer le pont, c’est changer de nature. Voir autrement, c’est changer sa vision, c’est fissurer sa vision convenue des choses. Qu’il est douloureux de changer d’état. Cela nous fait cligner des yeux, avant de voir plus tard ces états se stabiliser .

Changer de bord brouille le regard que les autres me portent. Aussi de peur de passer pour dément, je me garde d’en parler à quiconque. Mais la vérité est à l’inverse, aussi suis-je sorti du monde qu’hallucine mon époque pour rejoindre une réalité sans temps et sans lieu. Et cette réalité est coulée de lumière, magma fluorecent qu’irisent toutes les nuances du plus sombre au plus lumineux. Et cette palette est piano des couleurs .

Et je l’ai vu comme je vois maintenant par la fenêtre éclater un été au zénith de sa majesté. J’ai vu que la matière n’était que lumière et vibration et Amour, pur Amour, Amour incommensurable .

Et je vois tous ces êtres humains aller quelque part alors qu’ils ne sont jamais partis de nulle part et n’arriveront en nul lieu où ils ne sont déja. Cette immense mise en scène sacrée et absurde me laisse à penser que les hommes sont des dieux quand, entre deux rêves, ils laissent leur regard vaguer sur le monde .

La leçon de cette métaphore de la passerelle entre deux rives est que la vie nous a été donnée, que nous nous devons de mettre le plus d’énergie possible à faire fructifier ce potentiel, le moins d’énergie possible à en souffrir et ne pas s’étonner quand ce qui semble être éternel clignote et disparaît .

149