Arşîvên Kategorî: Sal 2020

Coquinage

Perché sur un roseau   
c'est un bel oiseau   
à pied ou en voiture   
qui fait turelure   
jusque dans la plainte      
avec vigilance et sans crainte   
à guetter l'aigle noir   
sans toutefois y croire   
ne serait-ce qu'une fois   
dans la ville de Foix   
où parmi les étoiles   
qui décorent la toile   
comme en Ukraine   
au milieu des graines   
ou ailleurs   
à toute heure   
prendre le canon   
pour la raison   
tout un art
le Cæsar
en clamant "Liberté"   
par ces beaux jours d'été   
aux nuits longues longues   
dans le hennissement des hongres   
à rentrer dans la danse ronde   
de l'étang de la Bonde   
sous les tamaris   
dans la friture des rires   
pour prendre foi   
et comme ceux d'un Roi   
ouvrir les bras   
larges comme des draps   
gardant poignée d'étamines   
rouges du sang de Carmine   
à l'heure de vérité   
pommelées dans la nuée   
quand l'horizon sur le tard   
d'un accord de guitare   
se replie tel parapluie   
sans bruit   
toi et moi   
dans le froid   
pour sauter    
à la main un béret   
dans une flaque de lumière   
tel Artaban le fier   
l'ancien florentin   
qui de bon matin   
frappait la casserole   
dédiée à son rôle   
au milieu des sorcières bleues   
de Saint Ferjeux   
et faire romance   
au pays de France   
pour miracle de papier   
endimancher   
le chemin de ronde de la Citadelle   
d'une rondelle de mortadelle   
en agitant branche d'olivier   
sans se faire prier  
sans un murmure   
sans rature   
dans l'éloignement du monde.      
 
1134

Ferdeferiste

Fildefériste de la voie étroite   
ma joie demeure   
petite boule de plumes   
au creux des mains   
les escaliers de la honte   
n'en finiront-ils pas
sous ce ciel de feu et de cendre   
de babéliser et se plaindre   
qu'après Pâques   
la longue année à construire   
comme fissure dans le mur de terre crue   
laissera paraître sourire en plein vent.      
 
Bi zikê wê yê gemar
wî daqurtand
û bi ter û qîrînên têkel dipijiqî
dema ku di bihuştê de demjimêrên pendê
leşkerên saeta xerab
li malbatan hatin vegerandin
her û her bi janê hatiye perçiqandin
di van tabûtên darîn ên blond de
qutiyên pêlavên weha
wêne bi lerzîn derdikevin
belavkirina bîranînên dema berê
ji belaya şer çopê derkeve.      
 
A se mouvoir en silence   
à déplorer en pleurant   
la présence écrasée et perdue  
quand le petit faisait ses dents   
que les anciens frappaient en cadence   
leurs canes sans bout de caoutchouc   
sur les dalles d'ardoise   
sous le nez du bout de chou   
à la deux à la trois   
croix de bois croix de fer   
quand l'ennemi passera   
fermerons lumière et poste de radio.      
 
 ( Dessin de Jean-Claude Guerrero )


1042

Xaniyek li ser deştê

De nuit comme de jour   
une énigme à deux sous
pour un cotylédon de Dieu
sortir les violons
sous la halle
à ranger dans les panières d'osier
les restes du festin.

Tout ça n'arrange pas les affaires
du marchand de grenouilles
alors que s'organisent sur la grand-place
maints ateliers démoniaques
des ateliers de démonstration
des ateliers de confession
n'empêchant point les démangeaisons.

De nuit comme de jour
à la merci d'un burn out
nous avons enfoui la tête
dans le sable des contingences
faisant jaillir une ribambelle d'enfants
vêtus de sacs de jute
auxquels manquaient les coutures de l'esprit.

Pleurez
et n'y revenez pas
les bruns et les noirs sortent des abattoirs
comme escargots après l'orage
à se faufiler au son de la flûte
bannières au vent
vers le grand raout des hamsters.

Terrez les âmes au fond des cimetières
et gardez-vous des brancardiers
à la sortie des urgences
montant la garde
aux portes de la cité
démarche vacillante sous la lumière des becs de gaz
que des papillons de nuit tentent de séduire.

Marchez droit
jusqu'au trou creusé la veille
pour à genoux une balle dans la nuque
évoquer cette dernière lune
où panser ses plaies
remuait avec tristesse
le souvenir des rires avant que la pluie cesse.

Rebellons-nous
soyons de poudre et d'estoc
les environnants de la cause
avant d'être renversé par un vent mauvais
nous les remueurs de fonte
que le feu des forges encanaille
avant la fermeture.

De nuit comme de jour
s'agissant de l'ennui
courons nous mettre à l'eau
pour barrière levée
de par le vaste monde
réinventer la petite maison dans la prairie
au coût énergétique énigmatique.


904

Sonnailles des drailles

Me suis épris de la clochette   
sonnailles sur les drailles de l'esprit
à contempler la fertilité
des rencontres
de ma vie d'écolier.

Revêtu du grand tablier noir
aux liserés rouges
j'ai foulé l'asphalte
aux marrons ronds
de la cour d'école.


Du Souffle incarné dans l'instant
d'une rive l'autre
j'ai frôlé l'aile charmante
des œuvres du printemps
à cueillir incidemment.

En retard d'une saison
à la fermeture vacancière
me suis trouvé contre la pierre
à écouter le turlutu des alouettes
comme parole principielle.


Ai tendu le nez
vers un ciel qui se tait
au milieu du sanglot des narcisses
où se fondent à l'horizon

les violons de l'esprit.


884



Destên te yên bi berfê

 

 Destên te yên bi berfê   
 li nêzîkî leylanê   
 duxana firkan ava kir   
 bê qîrîn bê xem.      
  
 Kenê li ser milê ma   
 bê rub   
 Kerê Cucugnan   
 û ruhê dê û bav.      
  
 Ji bo ku hişê xwe bişewitîne   
 qatên berê   
 ew atomek niha ye   
 di nava çakêtê de asê mane.      
       
 Se dadinent   
 di bin kadife slateyan de   
 prîzma kordên vertebral   
 lauds nazik.      
  
 Di sibeha hezîranê de   
 jîr bi maçên şîrîn   
 bi te re bê tirs   
 di bin bangê de   
 bilbilek zêrîn    
 şewqa şevên borî   
 ket nav nermbûnê   
 li ser daketina te ya têlên bakîre.      
  
  
 816 

Baş, hedef û rûniştin

 
 
 Li hewayê pif dikin    
 volley tîran    
 li ser asoya kemerî    
 ji sêgoşeya evîna me.        
  
 Bîra masonê li wir e    
 ji kûran avê dikişîne    
 di reşiya trîtonan de    
 bi bîranînên veşartî.        
  
 Hedef piştî her tiştî    
 ji rengên wê yên baranê    
 çerçoveyê bi şuştinê îmze dike    
 çav li hedefê.        
  
 Kursiya rattanê ya tevnayî    
 li benda seydayê van deran e    
 li ber vebûna bê rawestan    
 li ser bedenek di rihetiyê de.        
  
 Avê li ser kulikan    
 erozyona zanînê    
 embarkirina ramanwerê    
 ji denarên pevguhertinê wêdetir.        
  
 Di dilê hedefê de    
 le trait de radiance ira se ficher    
 dûvikê lerzîn    
 au plein emploi de la sérénité.        
  
 Dê li ber keviya golê biherike    
 heywanên duhî    
 chien, pisîk û kêvroşkên kovî    
 bêyî şert û mercan.        
  
 Werin em bi xêr hatin li ser rûyê giya    
 bihareke bi bişirîna Mona Lîza    
 tovê ronahiya sêgoşe    
 ya Wells, hedef û rûniştin.        
  
  
 747
   

Pira çirayan

 

 Pira çirayan 
 di dawiya dawiyê de    
 li qiraxa 
 li serê dara çimûrê  
 bila mirovê mezin xuya bibe    
 bi destmala reş    
 rûyê stûr bi çîpên bilind    
 reflekseke    
 pisîk ji derenceyên darîn tê xwarê    
 ji bo rabûna keştiyên gerok    
 ji kanalên razayî derketin    
 ode hebû    
 di bin loftê de ji bo gurê boz    
 ji daristanê vegeriya    
 nazik û lerizîn    
 baraneke domdar    
 dema li ser sifrê blonde    
 ku sebzeyan di çarçikên piçûk de bibirin    
 bêyî ku kêr li tabloyê bikeve    
 em bûn sîber    
 li ser dîwarên şikeftê    
 amade
 ku bikevin çem    
 bêdeng    
 kulîlkên belavbûyî bi bîr bîne    
 û diherike    
 çavên wê yên kesk ên mezin    
 qîrîna wî    
 diyarkirina formulên gihîştinê    
 di bin konê şîn de    
 tenê di bandorkirina rêûresmê de    
 pênc tiliyên xwe li ser hêlînê radiwestin    
 bifikire    
 firingî li kêleka kelê    
 çûna tebaxê    
 lingên tazî li ser axê    
 bi karwanserayê re    
 ji bo derbasbûnê amade ye    
 deriyên bajêr    
 bêyî ku zarok xuya bibe    
 wek ku roj di ser ewran re diherikî    
 dûrî çiyan    
 demkî    
 kevirê tirş û fêkiyê gihîştî    
 ji hêza hespan    
 ew li ber kûçikan rakir     
 çûyinên din bi bîr tîne    
 qûmê bêhiş rabû    
 li ser şopa nîşanan    
 ji bo şopandina firrîna zozanan    
 li ser baxçe    
 sandalên strappy teng    
 di nav kuliyên kaniya vexwarinê de    
 ji pêta çirûskê ya fenerên    
 dest bi dest dans dikin    
 irisait     
 bêyî ku mêş li ser pişta xwe ketibe bilivîne    
 û tenê dengên gûtî    
 çivîk ditirsandin    
 di sermaya vê berbangê de bi zorê hişyar dibû    
 cihê ku aso bi mijekê girtiye    
 hişt ku ordiyên hov xeyal bikin    
 ji derveyî çolê hat    
 û her tiştê di riya wan de hilweşînin    
 heta ku esnafan hilnedin    
 ji çavên dilgeş ên rûyên çeleng    
 xeyal kiribû   
 bê mêrik li pêşpêça çermî    
 ji navenda arene    
 dîkan neavêjin ser hev    
 bi dengên gundî yên tund werimî    
 ku di qada tije per û toz de    
 çend dilopên xwînê li xwe kir    
 vir û wir de diherike    
 di bin defê de    
 ku bi giranî bilind dibû    
 li sînorên xaniyan    
 werimandin    
 bê lez digere     
 nota rast    
 ku beşdarî helandinê bibin    
 sarbûna demê    
 qapaxê tîrêjê    
 ji bo xewa dawî    
 ku roja kombûnê were    
 berî ku agir bikeve    
 têketin piştî têketinê    
 û ku zewacê razî bû    
 di dawiya peymanê de    
 bi şiklên jêkirî    
 qêrîna organên mezin pêşkêş nake    
 di bin kavilên vibrasyonê de    
  heta kûrahiya gerdûnê    
 agirên orkestrakirî    
 bê kefenê xuya    
 bi hêsirên tevlihev    
 di çembera çewlika sîrkê de     
 li ku derê ji bo pêşkêşiyê civiyan    
 xwê veguherînin dew    
 dîroka zuhakirina    
 kîta pîran     
 salê carekê li Saint Jean    
 li ser mêrga komunal    
 bê kiras wenda    
 snorkeling ji çolê    
 di bin kenên laziyan de    
 melodiya qîrîna kuliyan    
 gav bi gav distil kirin      
 li ser hilkişîna Pont des Graces    
 kemer li pey kemerê    
 gava çira dikevin evîna xewnan    
 êş kişandin pankartên nimêjê    
 û li ber bayê yekdengiyê dihejîne     
 ku mirovên mirovan hişyar bikin    
 li ber serê sibê.        
  
  
  ( hûrguliya peykerek Martine Cuenat )
 693 

Mirabelle plums li ser index

 

 Mirabelle plums li ser index    
 mircanên li bendê    
 yê ku dê biqelişe    
 di bin siya dîtiniyekê de    
 bêyî ku mîkrok xuya bibe    
 li ser nameya pêvekirî    
 bi qalindahiya lêkerê.        
  
 Jîyan    
 tijî xweser    
 di resepsiyonê de    
 lêvên min hatine morkirin    
 bi dilekî ramyarî    
 Ez bi awayekî herî berbiçav echo dikim    
 kelên pez    
 li ser qeraxa çiyê.        
  
 Di vê Trinity    
 bihevgirêdan    
 rûyên zarokan    
 îkonên boyaxkirinê zelal    
 insoles gerdûnî    
 rêwiyên bayê    
 û epaulette fern    
 ji rigmarole sohbetên.        
  


  ( peykerê Martine Cuenat )
                                                                            692 

nermbûnek xerîb a demê

 

nermbûnek xerîb a demê
neige advenue
li baxçeyê sebzeyan
que l'humide amollit.

Keman têne avêtin
ket û pel hildan
ji bo pisîkeke ku êdî venagere
sur la froidure des dalles.

Li hev temaşe dikin
me destên xwe sepand
li ser qurmê zirav yê dara çivîk
fraternité interrègne oblige.

Aquarius ji pencereya camên rengîn
verse en ses deux rives
Jiyan û hezkirin
les hôtes de ces lieux.

Ce rien qui fait la manche
di bin guliyên darên bilind de
hem di mirovahiyê de
d'une montée ascensionnée.

em bifikirin
bi goştê dinya me
ji ronahiyên ku werin
dans notre pays de science.

Were em berdewam baran bibarînin
kûr di dilê me de
da ku evîn serdest be
jusqu'à la fin des jours.

Di nava ahengekê de me digihîne hev
em bibin nan û şerab
çalakiyên jiyana me
ber bi xwe ve zivirî "lênêrîn kirin".

Ji padîşahiya mîneral
extrayons la liberté et l'énergie
da ku di nav agir de bi kêşan
se mêle le solaire de l'âme humaine.

Werin em bibin îstîxbarata nebîran
ji hemû nebatan
da ku padîşahiya nebatê
tourne l'œil du cœur vers le soleil.

Li zelaliyê digerin
entraînons chiens et chats
ji bo rêberiya pênc hestan
vers l'instinct et l'émotion .

Hommes et femmes de bien
di dema pêş de
em bibin heyînek nû
dans un parfum de co-gérance des règnes.

( peykerê Martine Cuenat )

691

Meadow corona

 

Nakok û bişirîn
topê kef
şikilî
ketine nava malan
beden û qîrîn.

Pênûs û rastnivîsê
wê daxwaza xwe pêk dianî
ji deh belayên Misrê
çavdêrîkirina bi bronchioles
eger bîhn bigirta.

Polyglot di geryanên xwe de
wê ket nava diyalogê
heta çar aliyên Gerdûnê
xwe pêşkêş dike mîna ku derbas bibe
Xwarin û bêhnvedanê bi aqilmendî.

Ji keştiyê
telle un soldat dès l'aube
ew di rê de derbas bû
pêşniyarê pêşkêşvanê herî bilind bikin
êşên tunebûnê.

Point of fus
giraniya baş bihayê baş
wêrek bû
li ber deriyê herî mezin
wek kafiran.

evîn hebû
di meyla xwe ya pevguhertinê de
to twirl assumed delinquent
chauve souris en goguette
en sortie de taverne.

Zêdetir ji yek xewê bistînin
mirov li ser xwe rabin
ji bo birrîna hin birîn
ji bilî veguherandin
ji vê hîdroya demên xerab.

Nêzîkî nebin
ji pencerê neavêje derve
keriyên serdema navîn
bîranînên me yên nayên jibîrkirin
soyez de marbre hivernal.

Ji bo bi dengekî bilind
dengê daxwazên xwe bihejîne
au cri de guerre des Iroquois
yek û du
mistigris dê bê girtin.

Pênûs û rastnivîsê
em siviktir derketin
ji vê ceribandina jinebîbûnê
ji kê dibe bila bibe lava bike
evîndarê herheyî bi baskên spî.


( peykerê Martine Cuenat )

690