Izingobo zomlando zesigaba: Okthoba 2013

Sylvain dare d’art

 J’avais laissé Nadia chez des voisins qui habitaient en haut du lotissement et j’étais arrivé à la clinique juste pour te voir naître. Posé sur la poitrine de ta maman, tu respirais difficilement, isisu sivuvukele isimila esikhulu esiyingozi esinamathela emgogodleni.

Impilo yakho yayiqala.

Ubuneminyaka emithathu noma emine ubudala. Bekwenzeka phakathi umgwaqo ohlukanisa ibhilidi lethu lokuhlala namagaraji ase-rue Nicolas UNicole. Unyakaze njenge-pendulum nge-trestles yakho encane yokhuni ekupheleni kwakho izingalo. Umzimba wakho wawuqiniswe ukhonkolo owawukumboza kusukela onyaweni kuya onyaweni ithorax. Ubumamatheka, wena Bédé omkhulu njengoba ngikubizile, futhi wangikhuthaza ukuba hlehla kancane ukuze ungibonise ukuthi ubuhamba kahle kangakanani. Futhi ngikuthathile ezingalweni wakuphakamisa.

Uze ukuzosibona eMarcillat. Nous avions été te chercher à l’aéroport de Clermont-Ferrand en provenance de Marseille. Tu m’avais offert cette sculpture en terre émaillée, une lourde boule avec une noire excavationincitation à aller fouiller plus avant le profond des choses non dites, et des aspérités pour se défendre d’éventuels prédateurs. J’ai pris cet objet comme un symbole de ta souffrance que tu gérais vaille que vaille et me demandais de partager. Depuis lors cette boule m’accompagne comme lien entre toi et moi. Tu avais vingt ans.

Forêt de Tronçais dans l’Allier. Je t’avais déposé en fauteuil dans une large allée magnifiée par de hautes futaies. Besine wenza amamitha angamakhulu amaningana ngase ngiqhubeka ngikushiya ngedwa njengoba wawungiphakamisile. Ngilandela izinyathelo zami … wawungasekho i ! Ngikufonele imizuzu emide. Awuzange uphendule. Ukhathazekile, Ngibheke ukuthi ekugcineni ngikubone unganyakazi endleleni encane engekude kwe. Kwathuleka isikhathi eside. Iphunga le-humus lidansa nxazonke evela e-U.S. Umoya wawukhuluma ngengubo yephunga elandelanayo. Thina zibanjwa ngesandla endaweni yokudonsa izinto ezizwiwayo. Ngangazi ke ukuthi sasisohlangothini olulodwa, bazalwane, Ubaba nendodana yakhe, ukulalela futhi wamukelekile kulokho okukhona.

De ces dernières années me reviennent les longs échanges téléphoniques que nous avions, toi mon fils Sylvain et moi papa Gaël comme tu m’appelais. Il était question de ce que tu vivais dans le moment et de certains flashs du passé que tu évoquais avec gourmandise. Que de bons souvenirs. J’entends encore ta voix lourde et traînante de ces longues nuits. Il n’y avait jamais de phrases toutes faites. Tu étais en recherche d’expression pour que précisément et clairement le parler dise l’essentiel. Et si parfois certains mots dépassaient ta pensée pour se retrouver en équilibre instable entre la beauté et le non sens par rapport à ce qui précédait, c’était pour la bonne cause, celle de l’innovation par rapport à là où tu en étais, toi l’esthète de ce qui s’advient. Et tu étais comme ça, souvent en avant, toi qui physiquement ne marchait pas. Je me souviens de certains thèmes qui revenaient dans nos conversations tels que ceux de la création, de la posture de l’artiste mais aussi de l’amitié et de l’amourl’amour des corps, l’amour des êtres. Tu aimais les gens. Tu te plaignais rarement et c’était toujours moi qui abrégeait la conversation qui aurait pu durer des heures et des heures.

Et si tu es parti dans cette nuit du 18 noma 19 octobre, kuwukubalekela isimo sakho somzimba njengendoda ehluphekayo impilo yayisiba yimbi kakhulu, kodwa futhi wukuqhubeka nomsebenzi wakho phakathi ngale kwalapha, wena, mfuni weqiniso neqiniso, othunywe ngamandla enamandla kakhulu kunawe, ucingo olubi oluzwile. wawuhlekisa, ngifuna ukwazi, unentshisekelo ezihlokweni engingakhuluma ngazo, izihloko eziphathelene ubuhle, Psychology kanye nengokomoya. Uke waba namahlaya ngezinye izikhathi okuningiliziwe, ngezinye izikhathi inkathazo, wena dandy ebukekayo owahlakulela izwi elihle ngokuhlakanipha futhi ungalokothi ubuhlungu. Wena mthandi wempilo ngokuphelelwa yithemba lwalomzimba owakuzwisa ubuhlungu obungaka, amehlo akho ahlabayo ngamehlo e-alimondi futhi ukumamatheka kwakho okuhlekisayo kwangibethela eminyango yezindlu bheka umphefumulo wakho emsebenzini maqondana nokuhlengwa kwalabo abajwayelekile ngendlela eyinqaba ngokuvumelana kwabo akazange aphile.

Kusukela emphefumulweni kuye emphefumulweni useduze kwami. Lapho uke waba khona ukhululiwe engutsheni yakho yesikhumba kwaba amahora ambalwa ngemva kocingo lokho sakudlulisa ukuze uhlanganiswe nomngcwabo kamkhulu wakho.

Izwi lokugcina : “uxolo”. Uyazi ukuthi mina cela intethelelo yakho ngokungabi khona njalo.

Hamba kahle Grand Bédé, umfana wami, USylvain .

171

Ubaba wami washona

 Ubaba wami washona
 futhi angikwazi ukubamba usizi lwami.
 Irosari lezinkumbulo ndawonye
 uyafa ukuqwasha .

 Umfana omncane ophahleni
 ubeke amaphilisi akhe nabagijimi bakhe beTour de France. 

 I " i-gargote " elondolo zezingane
 ayilutho ngaphandle komcengezi ogqwalile
 " ama-frugeres - zithandwa zami " idilika ezinkungu
 ngokubukeka kwekwindla .

 Usuku olusha luzosa
 ubulembu obuhlotshiswe ngamaparele amazolo.

 Izinyathelo ezenza iphansi likhehle
 ziyisiqephu sokugcina sobukhona bakho .

 Nous ne retournerons plus les crêpes
 kuhambisana nokukhala kwenjabulo komncane .

 Ukundiza kwamahansi asendle
 ngeke kusalindelwe njengakuqala.

 I " amahhashi amane " I-Renault
 ngeke zisagqoka amabhayisikili ethu .
 
Icilongo liyothula
 ngemva komnyango wekamelo lokulala  .

 Kuphendulwe ikhasi
 manje kukhona ukuphila .

 Faites chauffer le végétal et le minéral dans le four
 pour que s'élèvent les cierges de l'essentiel .

 Passer le gué se mérite
 pour que la vulnérabilité advienne .

 Saisissons le moignon de la mémoire
 et que sans hâte le tiroir se referme .

 Devenons esprit léger et lumineux
 pour que mains jointes cela soit .

 Sage et ouvert à ce qui vient
 soyons les passeurs de beauté .

 Carrément offert à ce qui est soyons la gorge 
et la langue des nourritures nouvelles .

 Chantons dans le vent frais du printemps
 l'andante d'un souffle libre .

 Accueillons le cœur dispos
 les énergies d'un monde au mystère éclos .

 Passeur de temps et oiseau de vérité
 c'est à vous que je m'adresse .

 Ceux qui suivent, mes enfants ,
 Asikhulule ibhola lethu lempilo sihambe  .

 Ngaphandle kokwesaba, inhliziyo ibhince intokozo yabalungileyo
 asibe utshani nokusanhlamvu kwesivuno esizayo  .


 170 

lapho umcabango uvuka

Igumbi lali efudumele. Kulele phansi icansi elinombala ogqwalile. Besine wasikhumula izicathulo. Mina nomfowethu saklama lesi sakhiwo sokhuni kanye nesikhala. Kwakukhona amagumbi amaningi.

Izinhlamvu ngokushesha bathola izindawo zabo. Abanye bazihlanganise baba amaphratries kanye abanye ngababili. Ngazithola ngingedwa, angazi kungani. A umoya omncane wadlula ekamelweni. Kungaleso sikhathi lapho ngandiza phezu kwemizi futhi imikhankaso. Ngihlezi phezulu ngacabanga umsebenzi wethu. Bekukhona konke. Futhi kuthathe lelibanga ukubona ukuthi impilo yami ibhaliwe njengangaphambili, lapho phambi kwami. Ngacabanga-ke ukuthi yini angayenza kwenzeke kimi. Futhi ukuze ngikwazi ukungena futhi ngikhulelwe konke lokhu kwakudingeka Ngiyazi imbangela. Futhi bengifuna, futhi bengifuna, … kuya ku ngizwe ngikhuluma lamazwi angathi ngishaywa umoya ongaqondakali. … Wayengibangela. … Kwavezwa kalula kanjalo kanjalo kusobala ukuthi ngizinike isikhathi ukubhala lemisho embalwa.

Nakekela abazali bethu

hawukelani

sisekelane

ukujabulela ukuphila

ukujabula, emnandi, ngijabule

kube ngokuzenzakalelayo futhi ngokwemvelo othandweni

être détaché, le plus possible, des liaisons et des biens

être généreux

avoir une conduite éthique

produire l’action juste

prendre soin les uns des autres

gérer ses émotions

percevoir constamment les états de notre esprit

et quand la pensée s’élève

envoyer ce message à nos enfants .

169

philosopher en éduquant

L’éducation des adultes .

Vivre dans le présent .

Apprivoiser la mort .

Regarder d’en haut .

Etre créateur de cultures .

Vivre en conscience le processus de connaissance : perceptionsensationpensée (image, idée) – attachementreproductionaboutissant au plaisir ou à la frustration donc à la souffrance, d’où la nécessité d’un travail sur la souffrance .

Exercer lavision pénétrante”, perception instantanée de ce qui est .

Se situer dans la joie d’être au monde, dans ladialogiqueentre les savoirs pluriels et la connaissance expérientielle de soi, une dialogique sans fin, sans prévoir le but et les aléas .

Contrer le repli sur soi .

Etre dans un juste rapport au cosmos .

Etre citoyen du monde .

Etre sage, régler sa manière de penser, être au service des autres, être une partie du monde .

Regarder le monde comme si on le voyait pour la première fois .

Etre dans une attitude de non-savoir .

Savoir que la philosophie s’efface devant l’activité de philosopher .

Porter un regard lucide sur la nature de la pensée .

Faire naître chez les autres lepenser par soi-même ” .

Etre dans le dialogue et l’ajustement créateur à l’autre .

kube yi inqolobane yakho konke ukucabanga okwenziwe esikhathini esidlule .

Ukuqaphela, ehambisanayo futhi enengqondo .

zithobe ngaphambi kwalokho okushiwoyo noma okulotshiweyo .

Ngaphambi kwe ulimi ezibuza ukuthi lichaza ukuthini, okufanele akusho nalokho angakusho isho .

ubekezele futhi vikela inkululeko yokucabanga .

Ngena kumuzwa wolwandle ngokuziphatha njengoRené Char owenzela bani : ” Ekugoqeni ngakunye kobufakazi imbongi iphendula ngesasasa lekusasa ” .

168

Pho yini ngempela ?

 Je ne sais qui m'a mis au monde
 ni ce qu'est ce monde
 ni qui je suis .

 Je vois ces années-lumière qui m'entourent
 et me trouve coit
 en un point de cette immensité
 sans savoir pourquoi je me trouve ici plutôt qu'ailleurs .

 Je ne sais pourquoi ce peu de temps qui m'est donné de vivre
 se trouve ici à mes pieds
 enchâssé de toute éternité
 dans ce qui m'a précédé
 et dans ce qui me suivra .

 Je ne vois qu'infinités
 de toutes parts
 comme poussière virevoltante dans le rai de soleil
 comme forme effacée par la forme qui suit .

 Ce que je sais
 c'est que je dois mourir
 mais ce que j'ignore
 est cette mort même que je ne saurais éviter
 et qui me convoque à la vie
 tel l'enfant prodigue
 dans les bras du père
 dans ce monde de mystère
 où l'anfractuosité des promesses
 nous convoque à être ce que nous avons toujours été
 dans la chambre nuptiale des commencements
 l'ombre de ton ombre
 isiphetho sami .


 167 

ukwelukwa kwengqondo kanye nengokomoya

Umuntu une-ternary. Ungumzimba, psyche nomoya.

Umzimba, lokhu sikubona kithi, Ikona ibuthakathaka futhi ibola.

I-Psychic iyizinga eliphakathi. Uyena umnyakazo, ngokomzwelo nangokwengqondo. Iyashintshashintsha. Asikwazi ukwakha kuye. I-psychological icacisa izinto. Isusa izithiyo futhi ingakwazi ukwenza kutholakale izici zokuzazi kodwa hhayi ekuvukeni kwethu, kuleso simo senhlalakahle kanye nokuhlanganiswa nalokho okuyikho, ekugcineni ukugcwaliseka emfihlakalweni engaqondakali yalokho esiqhubezela ekujuleni ngobunjalo bethu, lo mfutho, lokhu “i-viridity” ukusebenza, njenge uklama u-Hildegard we-Bingen.

Umoya noma umkhawulo wokusika womphefumulo, noma inhliziyo, kuyinto lokho okuseduze futhi ukuxhumana nemihlaba ephakeme. Ingqondo iyabona ukuthi ayinakubhubha. Mkhulu, egqamile futhi ejabule.

Umuntu ufana nesibani samafutha kuhlanganise nomzimba wesibani, amafutha kanye nentambo bekuyoba izitezi zayo ezintathu. i umzimba wawuyoba into ye-terracotta yesibani, isitsha esintekenteke futhi okudingekayo ngaphandle kwalokho inqubo yokuzikhulisa ibingeke iqale. I-psychic noma yengqondo kungaba amafutha, isingathekiso sokunyakaza, kwe imizwelo, ingcebo nobuhle bokuba, walokho okondlayo. intambo kungaba umoya, yona kanye indawo engavutha umlilo waphezulu.

Zonke lezi zingxenye zakha umuntu ngaphakathi sesha ukuvumelana nokho ukubusa phakathi kwabo, intambo okungokomoya okuyinhloko ekufuneni kwethu.

Ingqondo yile ndawo enwetshiwe kuze kube ngokungapheli, lokhu kukhanya, leyo njabulo ebusa isimo sezulu esibi sobukhona nakho konke izinhlungu zokuba ukuyiqondisa ekufezekeni kwayo.

166

( Umbhalo ukhuthazwe ngokukhululekile ngu-Jacqueline Kelen )