Izingobo zomlando zesigaba: Unyaka 2020

Coquinage

Perché sur un roseau   
c'est un bel oiseau   
à pied ou en voiture   
qui fait turelure   
jusque dans la plainte      
avec vigilance et sans crainte   
à guetter l'aigle noir   
sans toutefois y croire   
ne serait-ce qu'une fois   
dans la ville de Foix   
où parmi les étoiles   
qui décorent la toile   
comme en Ukraine   
au milieu des graines   
ou ailleurs   
à toute heure   
prendre le canon   
pour la raison   
tout un art
le Cæsar
en clamant "Inkululeko"   
par ces beaux jours d'été   
aux nuits longues longues   
dans le hennissement des hongres   
à rentrer dans la danse ronde   
de l'étang de la Bonde   
sous les tamaris   
dans la friture des rires   
pour prendre foi   
et comme ceux d'un Roi   
ouvrir les bras   
larges comme des draps   
gardant poignée d'étamines   
rouges du sang de Carmine   
à l'heure de vérité   
pommelées dans la nuée   
quand l'horizon sur le tard   
d'un accord de guitare   
se replie tel parapluie   
sans bruit   
toi et moi   
dans le froid   
pour sauter    
à la main un béret   
dans une flaque de lumière   
tel Artaban le fier   
l'ancien florentin   
qui de bon matin   
frappait la casserole   
dédiée à son rôle   
au milieu des sorcières bleues   
de Saint Ferjeux   
et faire romance   
au pays de France   
pour miracle de papier   
endimancher   
le chemin de ronde de la Citadelle   
d'une rondelle de mortadelle   
en agitant branche d'olivier   
sans se faire prier  
sans un murmure   
sans rature   
dans l'éloignement du monde.      
 
1134

I-Fildefériste

Fildefériste de la voie étroite   
ma joie demeure   
petite boule de plumes   
au creux des mains   
les escaliers de la honte   
n'en finiront-ils pas
sous ce ciel de feu et de cendre   
de babéliser et se plaindre   
qu'après Pâques   
la longue année à construire   
comme fissure dans le mur de terre crue   
laissera paraître sourire en plein vent.      
 
Ngesisu sakhe esiyisidudla
waqukula
wayesehefuzela ejuluka nokugedla okuxubile
ngenkathi usepharadesi amawashi pendulum
Amasosha ehora elibi
zabuyiselwa emindenini
echotshoziwe kuze kube phakade ngobuhlungu
kula mabhokisi okhuni anombala ophuzi
amabhokisi ezicathulo ezinjalo
izithombe ziphuma zithuthumela
ukusabalalisa izinkumbulo zesikhathi sangaphambili
akhiphe isishayo sikadoti wempi.      
 
A se mouvoir en silence   
à déplorer en pleurant   
la présence écrasée et perdue  
quand le petit faisait ses dents   
que les anciens frappaient en cadence   
leurs canes sans bout de caoutchouc   
sur les dalles d'ardoise   
sous le nez du bout de chou   
à la deux à la trois   
croix de bois croix de fer   
quand l'ennemi passera   
fermerons lumière et poste de radio.      
 
 ( Dessin de Jean-Claude Guerrero )


1042

Indlu ethafeni

De nuit comme de jour   
une énigme à deux sous
pour un cotylédon de Dieu
sortir les violons
sous la halle
à ranger dans les panières d'osier
les restes du festin.

Tout ça n'arrange pas les affaires
du marchand de grenouilles
alors que s'organisent sur la grand-place
maints ateliers démoniaques
des ateliers de démonstration
des ateliers de confession
n'empêchant point les démangeaisons.

De nuit comme de jour
à la merci d'un burn out
nous avons enfoui la tête
dans le sable des contingences
faisant jaillir une ribambelle d'enfants
vêtus de sacs de jute
auxquels manquaient les coutures de l'esprit.

Pleurez
et n'y revenez pas
les bruns et les noirs sortent des abattoirs
comme escargots après l'orage
à se faufiler au son de la flûte
bannières au vent
vers le grand raout des hamsters.

Terrez les âmes au fond des cimetières
et gardez-vous des brancardiers
à la sortie des urgences
montant la garde
aux portes de la cité
démarche vacillante sous la lumière des becs de gaz
que des papillons de nuit tentent de séduire.

Marchez droit
jusqu'au trou creusé la veille
pour à genoux une balle dans la nuque
évoquer cette dernière lune
où panser ses plaies
remuait avec tristesse
le souvenir des rires avant que la pluie cesse.

Rebellons-nous
soyons de poudre et d'estoc
les environnants de la cause
avant d'être renversé par un vent mauvais
nous les remueurs de fonte
que le feu des forges encanaille
avant la fermeture.

De nuit comme de jour
s'agissant de l'ennui
courons nous mettre à l'eau
pour barrière levée
de par le vaste monde
réinventer la petite maison dans la prairie
au coût énergétique énigmatique.


904

Sonnailles des drailles

Me suis épris de la clochette   
sonnailles sur les drailles de l'esprit
à contempler la fertilité
des rencontres
de ma vie d'écolier.

Revêtu du grand tablier noir
aux liserés rouges
j'ai foulé l'asphalte
aux marrons ronds
de la cour d'école.


Du Souffle incarné dans l'instant
d'une rive l'autre
j'ai frôlé l'aile charmante
des œuvres du printemps
à cueillir incidemment.

En retard d'une saison
à la fermeture vacancière
me suis trouvé contre la pierre
à écouter le turlutu des alouettes
comme parole principielle.


Ai tendu le nez
vers un ciel qui se tait
au milieu du sanglot des narcisses
où se fondent à l'horizon

les violons de l'esprit.


884



Izandla zakho ezidaywe ngeqhwa

 

 Izandla zakho ezidaywe ngeqhwa   
 ku-lilac closerie   
 wakha ushimula wezingodo   
 ngaphandle kokukhala ngaphandle kokukhathazeka.      
  
 Ukumamatheka kwasala phezu kwehlombe   
 ngaphandle kokuhlikihla   
 Imbongolo kaCucugnan   
 kanye nomphefumulo wabazali.      
  
 Ukugoqa ingqondo   
 izingqimba zakudala   
 uyi-athomu yamanje   
 uboshwe ngeketango.      
       
 Ngizokubona   
 ngaphansi kwe-velvet yama-slates   
 i-prism yama-vertebral chords   
 izindumiso ezithambile.      
  
 Ekuseni ngoJuni   
 uhlakaniphile ngokuqabula okumnandi   
 nawe ngaphandle kokwesaba   
 ngaphansi kwekholi   
 ibhungane legolide    
 elicwebezelayo kusukela ngobusuku obudlule   
 washelela ebumnene   
 ekufikeni kwakho kwezintambo ezimsulwa.      
  
  
 816 

Awu, inhloso kanye nesihlalo

 
 
 Ashaye umlozi emoyeni    
 i-volley yemicibisholo    
 endaweni eyi-arched    
 kanxantathu wezithandwa zethu.        
  
 Umthombo wokwakha ukhona    
 ekha amanzi ekujuleni    
 kumnyama we-tritons    
 nezinkumbulo ezingcwatshiwe.        
  
 Ithagethi phela    
 yemibala yawo yothingo    
 isayina ifremu ngokuphakamisa amahlombe    
 iso kwelitshe.        
  
 Isihlalo se-rattan esilukiwe    
 ilindele abahlakaniphile balezi zindawo    
 ebusweni bokwembuleka okungapheli    
 ngomzimba ophumule.        
  
 Amanzi phezu kwamafindo    
 ukungqubuzana kokuguguleka kolwazi    
 qalisa umcabango    
 ngale kukadenariyo wokushintshana.        
  
 Enhliziyweni yalowo ohlosiwe    
 le trait de radiance ira se ficher    
 empennage ukhombise impilo    
 au plein emploi de la sérénité.        
  
 Izoshelela ngasemaphethelweni echibi    
 izilwane zayizolo    
 inja, ikati zasendle kanye onogwaja    
 kungakhathaliseki izimo.        
  
 Asamukele endaweni enotshani    
 yentwasahlobo ngokumamatheka kukaMona Lisa    
 imbewu yokukhanya kukanxantathu    
 we Wells, target kanye nesihlalo.        
  
  
 747
   

Ibhuloho lezibani

 

 Ibhuloho lezibani 
 ekupheleni kokuphela    
 onqenqemeni 
 phezulu kwesihlahla seplamu  
 kuqhamuke umkhulu    
 iglavu ezimnyama    
 ubuso obukhulu obunama-cheekbones aphakeme    
 ukucabangisisa    
 ikati lehla ngezitebhisi zokhuni    
 ekuphakameni kwemikhumbi ezulazulayo    
 eziteshini ezithule    
 kwakukhona indawo    
 ngaphansi kwesitezi sempisi empunga    
 emuva ehlathini    
 entekenteke futhi ethuthumela    
 wemvula enhle engapheli    
 ngenkathi phezu kwetafula blonde    
 ukusika imifino ibe yizikwele ezincane    
 ngaphandle kommese ushaya ibhodi    
 sasingamathunzi    
 ezindongeni zomhume    
 ngomumo
 ukugxumela emfuleni    
 ezolile    
 ukukhumbula izimbali ezihlakazekile    
 futhi elintantayo libheke phezulu    
 amehlo akhe amakhulu aluhlaza    
 i-purr yakhe    
 esho amafomula okufinyelela    
 ngaphansi kwe-canopy eluhlaza okwesibhakabhaka    
 ngokuthinta nje isiko    
 iminwe emihlanu ihlezi phezu kwensimbi    
 ukuzindla    
 i-frieze eduze kwe-quay    
 Agasti ukuhamba    
 izinyawo ezingenalutho phezu kobumba    
 ehambisana ne-caravanserai    
 ilungele ukuwela    
 amasango omuzi    
 ngaphandle kokuvela kwengane    
 njengoba ilanga lishanela phezu kwamafu    
 kude ezintabeni    
 ngesikhathi    
 idwala elibabayo nesithelo esivuthiwe    
 kunamandla amahhashi    
 wawaphakamisa phambi kwezinja     
 ukukhumbula ezinye izindlela    
 kwaphakama isihlabathi esinganakwa    
 emgudwini wamabika    
 ukulandela ukundiza kwamanqe    
 ngenhla kwensimu    
 izimbadada ezinezintambo eziqinile    
 emachibini esitsha sokuphuza    
 kunelangabi elilokozayo lezibani    
 ukudansa isandla kuya esandleni    
 irisait     
 ngaphandle kokuba ibhungane liwele ngomhlane linyakaziswa    
 kanye nemisindo ye-guttral kuphela    
 uthuse izinyoni    
 engazelele emakhazeni alokhu kusa    
 lapho umkhathizwe kuvalwe yinkungu    
 kwesokunxele ukucabanga izixuku ezinonya    
 yavela ngaphesheya kogwadule    
 nokucekela phansi konke okusendleleni yabo    
 kuze kugingqike amatafula    
 kunamehlo ajabulayo obuso obuyisidudla    
 wayecabange   
 ngaphandle kwendoda yephinifa lesikhumba    
 kusukela maphakathi nenkundla    
 ningaphonsani amaqhude    
 uvuvuke ngamazwi e-rusticity enonya    
 ngubani enkundleni egcwele izimpaphe nothuli    
 wagqoka amaconsi ambalwa egazi    
 iparele kusukela lapha kuya phambili    
 ngaphansi kwesigubhu    
 eyayikhuphuka kakhulu    
 emikhawulweni yezindlu    
 ukuvuvukala    
 ukufuna ngaphandle kokuxhamazela     
 inothi elilungile    
 ukujoyina ukuchanyuselwa    
 amakhaza okwamanje    
 isembozo se-threadbare    
 ubuthongo bokugcina    
 ukuze kufike usuku lokubuthana    
 ngaphambi kokuba umlilo ubambe    
 log emva kwelogi    
 nokuthi umshado uvumile    
 ekupheleni kwenkontileka    
 ngezimo ezihlutshiwe    
 ayinikezi umsindo wezitho ezinkulu    
 ngaphansi kwama-vaults adlidlizayo    
  ekujuleni kwendawo yonke    
 amalangabi ahleliwe    
 ngaphandle kwendwangu ebonakalayo    
 ngezinyembezi ezixubile    
 endingilizini yesekisi ushoki     
 lapho kwabuthelwa khona umnikelo    
 guqula usawoti ube amazolo    
 umlando wokomisa    
 ikhithi yabadala     
 kanye ngonyaka eSaint Jean    
 endaweni yomphakathi    
 ngaphandle kwehembe elingekho    
 i-snorkeling iphuma kwalasha    
 ngaphansi kwenhlekisa ye-lazzi    
 ukukhala kwesikhonyane    
 distilled step by step      
 ekukhuphukeni kwePont des Graces    
 i-arch emva kwe-arch    
 lapho izibani zithanda amaphupho    
 ukuhlupheka ezidabukile imithandazo amabhanela    
 nokushaywa umoya ngokuhlanganyela     
 ukuvusa abantu babantu    
 phambi kokuntwela kokusa.        
  
  
  ( imininingwane yesithombe esibaziwe sikaMartine Cuenat )
 693 

I-Mirabelle plums kunkomba

 

 I-Mirabelle plums kunkomba    
 amaparele alindile    
 lokuthi ngubani ozogoba    
 ethunzini lombono    
 ngaphandle kokuvela kukayinki    
 encwadini enamathiselwe    
 kuya ebugqileni besenzo.        
  
 Impilo    
 ogcwele ukuzisebenza    
 endaweni yokwamukela izivakashi    
 izindebe zami zivaliwe    
 ngenhliziyo ecabangayo    
 i-echo edume kakhulu    
 amanqina ezimvu    
 esiqwini sentaba.        
  
 KuloZiqu-zintathu    
 joyina    
 ubuso bezingane    
 izithonjana zokudweba ezihlanzekile    
 ama-insoles jikelele    
 abahamba ngomoya    
 kanye ne-fern epaulette    
 du galimatias des izingxoxo.        
  


  ( Isithombe sikaMartine Cuenat )
                                                                            692 

Ukuguquguquka okumangalisayo kwesikhathi

 

Ukuguquguquka okumangalisayo kwesikhathi
neige advenue
engadini yemifino
que l'humide amollit.

Amaviyolini abekwe eceleni
wawa wacosha amahlamvu
ngekati elingasafuni
sur la froidure des dalles.

Ukuqaphela omunye nomunye
sasebenzisa izandla zethu
esiqwini esimahhadlahhadla somufire
fraternité interrègne oblige.

i-Aquarius yefasitela lengilazi elinemibala
verse en ses deux rives
Impilo nothando
les hôtes de ces lieux.

Ce rien qui fait la manche
ngaphansi kompheme wezihlahla ezinde
umphetho esintwini
d'une montée ascensionnée.

ake sicabange
ngenyama yomhlaba wethu
ekukhanyeni okuzayo
dans notre pays de science.

Masenze line njalo
ekujuleni kwezinhliziyo zethu
ukuze uthando lubuse
jusqu'à la fin des jours.

Ukusihlanganisa ngokuzwana
asibe isinkwa newayini
izenzo zokuphila kwethu
ejikela ngase "ukunakekela".

Kusukela embusweni wamaminerali
extrayons la liberté et l'énergie
ukuze emlilweni ngokungqubuzana
se mêle le solaire de l'âme humaine.

Ake sibe intelligence yasendulo
yazo zonke izitshalo
ukuze umbuso plant
tourne l'œil du cœur vers le soleil.

Ifuna ukucaciseleka
entraînons chiens et chats
ukuqondisa izinzwa ezinhlanu
vers l'instinct et l'émotion .

Hommes et femmes de bien
esikhathini esizayo
asibe yisidalwa esisha
dans un parfum de co-gérance des règnes.

( Isithombe sikaMartine Cuenat )

691

Umqhele wezimfunda

 

Eguquguqukayo futhi emamatheka
ibhola legwebu
squishy
langena ezindlini
umzimba futhi uklabalase.

Quill ipeni bese upela
ubefeza isifiso sakhe
ngezinhlupho eziyishumi zaseGibithe
ukuqapha ngokusebenzisa bronchioles
uma umhluzi uthathile.

Polyglot ekuzuleni kwakhe
wangenela inkhulumomphendvulwano
emagumbini amane oMkhathi
ezinikela njengokungathi uyedlula
Ukudla nokuphumula ngokuhlakanipha.

Avale i-cuff
telle un soldat dès l'aube
wadabula amaphasishi
sincoma kofaka isicelo esiphezulu
iminjunju yokungabi nalutho.

Iphuzu lokuphikisa
isisindo esihle intengo enhle
wayenesibindi
emnyango wabakhulu
njengabangakholwa.

kwakukhona uthando
ekuthambekeni kwayo ekuhwebeni
ukusonta kucatshangwa ukuthi uyinjula
chauve souris en goguette
en sortie de taverne.

Thatha isihlwathi esingaphezu kokukodwa
abantu ukuthi bagqoke i-get up yabo
ukusika ezinye izinqamu
ngaphezu kwalokho ziyashintshashintsha
yale hydra yezikhathi ezimbi.

Ungasondeli
ungalilahli ngefasitela
imihlambi yenkathi ephakathi
yezinkumbulo zethu esingasoze sazikhohlwa
soyez de marbre hivernal.

Ngokuzwakalayo
cima uphondo lwezifiso zakho
au cri de guerre des Iroquois
okukodwa kuya kokubili
i-misstigris izothathwa.

Quill ipeni bese upela
saphuma sesilula
lwalolu vivinyo lobufelokazi
ukucela kubani okungase kukhathazeke ngakho
isithandwa saphakade esinamaphiko amhlophe.


( Isithombe sikaMartine Cuenat )

690