Mai le lima i le lima

 
 
 Mai le lima i le lima    
 pasi le maa taua    
 i luga a'e o le la'au malamalama    
 o i matou o taitai o le malo o tagata    
 o le maa sueina o mafaufauga.        
  
 I le ipu tioata    
 potopoto    
 manai fou    
 e tuu i lalo o le laau matai    
 i le olioli i le tuua o le toafa.        
  
 Ta'oto i lalo o le mistletoe   
 e aunoa ma le faatiga ia i tatou     
 a o sau le timu    
 fa'afeiloa'i logo o le solo    
 afi a Sagato Ioane.        
  
 Ua sopoia le lua    
 laa ma suo    
 ‘ia tatou fa‘atūina le fatafaitaulaga e aunoa ma le popole    
 e teu ai    
 o manatu silisili o tatou tagata.        
  
 Tatou aoina    
 i fetaulaiga ala    
 auai i soa    
 i le satauro misiona    
 o i matou o ē ‘ua sao, o le filifiliga.        
  
 Ia tatou au faatasi
 ma le Tetee
 mo le mautinoa
 ta'u mai a tatou miti
 i le Auaunaga a Malosiaga Tele.



 743
   

I luga o le Tiretaine

 
 Le fa'asalaina, fa'anoanoa, fa'aleaganu'u   
 laugutu pito i luga  
 ua alu le manu feai   
 o lana pai matagā   
 e aunoa ma le faailoaina o le pito i lalo o lona manatu   
 a le o le aloalii chichon   
 na ia tuuina atu   
 i lana lauga i nuu i tua   
 taimi e sui ai le ala savali   
 i le matai o lenei aso   
 le afi afi tele   
 ua a'e   
 aua ua oo i le taimi   
 e sola ese mai i masini tausalaina   
 o le tala soona potopoto   
 en petites lampées de flagorneries   
 pepelo ma taupulepulega leaga   
 a o le foafoaga   
 ogalaau, o le omea ma aga malie lelei   
 gaosia tala fa'afealofani   
 fa'atūina i ta'amilosaga o auala   
 e aunoa ma se solomuli   
 le ofu talaloa   
 lua palio o Möbius    
 ua sauni fo'i solofanua e taupulepule   
 agai i le fa'ata'ita'iga ua ausia   
 mamao i tua atu o le fanua o mea mautinoa   
 nai lo le oti ma le fulufulu auro   
 pipii i pa o le aai   
 fa'atupu popolega ma fa'aleaga   
 mai lobbies   
 mulilua chancres   
 o se fa'ama'i e ta'u talafeagai   
 upu ma tagata   
 o le leaga o upu   
 fetaui se lever   
 matape'ape'a tupe siliva   
 a'o salu alaasu bronchiole   
 na galue i le paolo o faiaoga sili   
 ia manuia le galulue faatasi   
 tuueseeseina o le tino   
 si'osi'omaga o lo'o ola ai le tagata   
 a'o le amana'ia mea lavelave   
 fa'afeagai ma fa'alavelave fa'afuase'i   
 lea o taliga tetele ova galuega   
 i le feagai ai ma le tele o faaletonu   
 tuua le tabloids   
 e agai atu i fanua lafulemu   
 o se Sisifo-nifo sinasina   
 o lana afi afi   
 sa na'o le fa'atauaina o le sa'o   
 i lalo o le apefai o Papelu   
 e pei o le naunautaiga   
 mo musika o polo   
 faamemelo i le lalolagi   
 o se solo i nuu i tua   
 leo o vai ma le musumusu o le matagi   
 i auvai o le Tiretaine.        
  
  
 742  

 

Le auala

 
 
 Ole kulimi ua uma le aoga    
 i le pito i lalo o se ulo pepa malo    
 sa ia faia lana meaai    
 e pei o se lago faalotolotolua    
 i luga o le windowsill.        
  
 Sa palapala le nofoa laupapa    
 o le a faia e se nusipepa    
 e fesili    
 i lona ofu talaloa ua maaa    
 i lalo o se timuga māmā.        
  
 Ona tula'i lea ma tautevateva    
 aua i le ala savali    
 lulu i ni nai laa    
 aga'i i le ala o laau sa'o    
 fa'atasi ma lau lau.        
  
 e iai aso     
 o fea le ao mafiafia    
 fa'alēmata'u e soli i luma o le pagatia    
 i le mea na tuleia ai i matou    
 i le ala o e ua oti.        
  
 Atopao, manatu    
 se ofu timu lelei, manatu    
 seevae tapuni, manatu    
 totigilima fulufulu, manatu    
 o se faailoga o se ataata, manatu.        
  
 Hirsute, lauulu fa'asalaina    
 sa alu atu o ia mai lea auala i lea auala    
 nofo i lalo o se fale    
 i le va o ta'ifau e lua    
 uu mai lana ato fa'atau uliuli.        
  
 I luga o le fasipepa sa tatau ona ia vaai i se fomai    
 ae galo ia te ia    
 ma le tagata faigaluega lautele    
 fa'apea
 o se pusi lanu efuefu lapoa na ui ane filemu.        
  
 I le goto o le la    
 sa tatau ona su'e le nofoaga    
 e fa'apa'u atonu e taoto    
 i le pisapisao faifai pea o feoaiga    
 lea o le a faaitiitia.        
  
 Sa ia iloa le eria    
 talu mai le taimi na ia feoai solo ai    
 le tagata o lo tatou taimi    
 i totonu o le vaai    
 e mafai ona matou ofoina atu ia te ia.        
  
 Sa ia maua se viaticum    
 o se manu fa'amea ma taliga ua 'ai    
 e le maile na o faatasi ma ia    
 nisi tau vevela    
 ma polar malulu, faasolosolo.        
  
  
 741 

Un avenir initié

 


E tepa i tua
o le veranda o le malutaga masani
tui fugalaau manatua
le chaume des champs.

Po o le a lava le tau
moli moli e moli
élargissant le préauina atu
mai le taimi ua tuanai ma le lumanai.

E iai le eletise i le ea
i le va o pou o le faatanoa
qui ne prêtent pas à rire
juste à friser les poils sur les bras.

E goto neurons i totonu o le aano
ua malulu
o sooga i luga
tagi le taavaletoso.

I le mutaaga
taofi sina ea
faatagaina le a'e
i le vao i luga.

A trop fendre la bûche
o le fasi fafie e oso mago
i luga o le eleele susu
par l'orage de la force pure.

e iai aso faapenei
o fea mai i lalo ole lalolagi
tula'i mai ata o o tatou manava,
fua vine mamago i luga o le fanua laugatasi.

Taumatau i lalo
faasaga i le fatafata
la pierre plate des origines enlevée
e aunoa ma le soona fai.

Tulai mai le fatafata
ua ta e le okeni le vault
o lana pu mafiafia
siitia le pefu.

Sa tatau ona tausisia foliga vaaia
sola ese mai le ta'uta'u atu
e taai fu'a i le matagi
i luga o le falesa.

Ua sopoia e le lupe le lagi
ona sosoo ai lea ma le lona lua
ua fai le ulugalii
sous lu dais du printemps.

Teuteu i lala
le faitotoa i le malumalu
ia avea ma areto ma le uaina
d'un avenir initié.


740

I luga ma lalo

 
 
 Tulai i luga ma lalo
 i luga o le laupapa laupapa
 o pa o le agaga
 avaient fière allure.
  
 Na tutupu ai fugalaau vao iina
 e leai ni tua e pei o lo tatou talie fiafia
 pigmenti o tatou lagona
 des gouttes de sang sur la pierre blanche.
  
 Tamatamailima i luga o le faaoso
 e ala i le faasaʻoina o le sini
 le lesona fa'asalalau
 prenait corps contre le frêne.
  
 I le taeao
 i luga o lenei maa faamanatu
 fausia motu ma peninsula
 à petits jets de vapeur humidifiante.
  
 I loimata mālū
 i le alafau o le salamo
 tali le fiva lefulefu
 sous les crocs de l'absence.
  
 Oedipal milimili
 i luga o le fagufagu
 sa ogaoga le malosi
 un deux trois soleil.
  
 Faafefiloi ata ma le malamalama
 i le taumua manumalo
 lea e maua ai le ola
 s'engagèrent des nuits sans sommeil.
  
 Mo le moligao ua teuteuina
 fa'asa mai o tatou falepuipui
 le lingot d'or
 des ténacités événementielles.
  
 Na sau sa'o e faasaga mai ia te a'u
 foliga o mea faigofie
 lenei manatu o le fiva :   
 le mea na fai mai e uiga ia te au ?        
  
 Fa'aalia, e lua, i le tolu
 toe foi le la
 fa'atagaina a'u le solaaga atoatoa
 dans les halliers de la forêt.
  
 Fa'asoa tala, maua manatu
 sa mafai ona matou auai i lo matou aiga
 i se li'o i lalo o le laau palaver
 échanger le thym et la lavande.
  
 Sa i ai iina
 tele le agamalu ma le faamaoni
 o upu taitasi ua tumu i le orgeat
 clochetait aux pinacles de la mémoire.
  
  
  
 739
   

Na alu ifo o ia mai lona nofoa

 

Na alu ifo o ia mai lona nofoa
pa'u ma pipi
e faatupu ai se vevesi
i luga o laupapa uamea
sa foliga mai o se tagi piniki
lisiina itula
vave fai lelei
mea e te fia inu ai
pe a tatau ona alu i le tulaga.

Flamenco na umi se taimi
na o siva tap ma castanets
saeia lo latou poto maneta
i ofo fa'ailoga
à cru et à dia
mata o fafine
faamalosia e malie i le ita
o oculi mai o latou faavae
e aunoa ma le manu e foliga efuefu.

I lena taimi
sa faaputuina le saito
i le sulu
valu ma o latou tremolos
o lofts o tagata faigaluega faatasi ai ma fagupaʻu ua teuina
e aunoa ma le pelu alaga
e le faamalieina ai le tusisolo leaga
lena tofiga tuaoi
faia maaleale i le alofa o le matagi.



738

Ti'eti'e lana ato

 

 Ti'eti'e lana ato    
 ua tumu i le vevesi ma le ita    
 o le tagata o le caudine pitchforks    
 na alofa i le aso ua tafa mai ata.        
  
 O le nofoaga e le mautu    
 faasalaga oti    
 circumspect jet sample    
 o le meli o toetutu mulimuli.        
  
 Ia faatumauina le auvae pito i lalo    
 pochard matiuu    
 faateteleina le tulaga    
 i fafo atu o le curvature o le taimi.        
  
 Aua le minoi    
 sau'ai vaisu    
 ia fa'aauau pea alisi a tamaiti    
 fa'aitiitia le mana'omia mo le fa'aola i se notch.        
  
 E ala i le faaleoina o le igoa o mea faafiafia    
 o le sau o le tiga    
 puipui vai o le alu ese    
 fafaga vao e aunoa ma ni fuga e aunoa ma se mafuaaga.        
  
 Leai se ataata i lalo o lenei sikoa    
 o lima e ta'u mai ai le kola o le amataga    
 e nutipalaina e le la ana mea lilo    
 ua oo i le taimi e alapo ai.        
  
  
 737 

E suamalie le vai

 

 E suamalie le vai    
 e fa‘amamāina ai lima o ē fasioti tagata    
 ina ia le Keriso Paia    
 kolose nisi o aga'i i luma.        
  
 O lea e tu'u mai ai ia te a'u    
 ina ia maua le faamagaloga a e ua faasalaina    
 ma faitau aso    
 o lo'u olaga o se tagata nofonofo.        
  
 Na ui ane manu i lalo o le faamalama    
 o le po o musumusu fetū    
 na vaelua le chimeras    
 fa'atasi ai ma tu'iga tetele.        
  
 E le mafai ae    
 Sa ou telefoni i tama ma tina    
 mai le manava o le eleele    
 i le lauulu o laau e leai ni fua.        
  
 Lea ua maua    
 e malaga faatasi ma le auvaa    
 e aunoa ma le maua i maea    
 o lenei tofiga i le galuega.  

  Sa i ai iina   
  ma le musk ma le manu'a
  na'o le tui
  o le aso ua toeitiiti lava lautele.


 736
   

O lea ou te savali ai

 
 
 O lea ou te savali ai    
 ma ou te le manaomia tele    
 tu'u le logo    
 o le tuumuli ese o a tatou autau.        
  
 O i latou o ni a matou fitafita totoa    
 a o le ata lava o lo latou ōi    
 ua fememea'i i luma o le po o le agaga    
 tuafafine talafeagai o se ao mu.        
  
 Mutia ina ua mavae Mala    
 sa ga'o ma fe'au    
 e pei lava o se tamasi    
 ua mumu i le toto o fafine.        
  
 Le tasi laa i le isi    
 ua amata ona tetete le tino    
 i luma o le sogi a le la    
 mafatia i ao manunumi.        
  
 I le saito o le fanua    
 ma se pepe onā    
 Ou te tuufaatasia le ave afi    
 mo le toe foi mai o e ola.        
  
  
 735
   

Ua tele naua le upu

 
 
 Aua le soona sii i luga le upu    
 koluse laupapa koluse u'amea    
 alu i seoli    
 o le fanau a tagata oti.         
  
 tape lemu    
 mea na totoe mai le aso ua mavae    
 lefulefu fefiloi    
 na taulaga i atua e fa'aaloalo.         
  
 E leai se fefe e sili atu ona leaga    
 nai lo le tulimanu    
 tua o le tia    
 ona sii ai lea o le satauro afi.        
  
 Valaau le niniva ma le faafaufau    
 pe a avea le filemu ma se aumea    
 salamo i le faia o le isi coit    
 e aunoa ma le solo.        
  
 Tu'u atu le sua matagofie    
 Mirabelle palama ou uso    
 o fea e fa'afiafia ai fa'ata    
 i po mafanafana matagofie.        
  
 I le lima o le matai    
 e fanau mai i le malala o le eli    
 le mana mauoa o upu agalelei    
 e fai gouzi-gouzi i atalii o le agaga.        
  
  
 734