• 

 E kisha lënë Nadia me fqinjët që jetonin në krye të nënndarje dhe unë kisha mbërritur në klinikë vetëm për të parë ju të lindur. E vendosur në gjoksin e mamit tuaj, po merrte frymë me vështirësi, barku i fryrë nga tumor i madh malinj që ngjitet në shtyllën kurrizore.

Jeta juaj po fillonte.

Ju ishit tre ose katër vjeç. Po ndodhte në rruga që ndan ndërtesën tonë të banimit nga garazhet në rrugën Nicolas Nicole. Lëvizët si një lavjerrës me mbathjet tuaja të vogla prej druri në fundin tuaj krahu. Trupi juaj u ngurtësua nga një gips që ju mbulonte nga këmbët te këmbët kraharorit. Po buzëqeshje, ti Bédé i madh siç të quajta unë, dhe më inkurajove kthehu pak më shumë për të më treguar se sa mirë po ecje. Dhe unë ju mora në krahë dhe të ngriti lart.

Ke ardhur të na shohësh në Marcillat. Ne patem ju mora në aeroportin Clermont-Ferrand nga Marseja. Ju më dha këtë skulpturë prej balte të emaluar, një top i rëndë me një gërmimi i zi – nxitje për t'u thelluar në gjëra jo thuaj, dhe skajet e vrazhda për t'u mbrojtur kundër grabitqarëve të mundshëm. mora ky objekt si simbol i vuajtjes suaj që ia dolët disi dhe më kërkoi të ndaj. Që atëherë ky top më ka shoqëruar si një lidhje mes ti dhe unë. ti ishe njëzet.

Pylli i Tronçais në Allier. Të kam zbritur në një kolltuk në një rrugicë të gjerë të zmadhuar nga pemët e larta. Ne patem bëra disa qindra metra pastaj shkova përpara duke të lënë ty vetëm siç më kishe sugjeruar. Duke rigjurmuar hapat e mi … nuk ishe më të ! Të thirra për minuta të gjata. Nuk u pergjigje. I shqetësuar, Të kërkova që më në fund të të shoh të palëvizur në një shteg të vogël jo larg të. U bë një heshtje e gjatë. Era e humusit kërcenin gjithandej nga ne. Era dialogonte përmes një batanije aromash të njëpasnjëshme. ne mbahen për dore në perde të gjërave të ndjera. E dija atëherë se ishim në të njëjtën anë, vëllezërit, Një baba dhe djali i tij, duke dëgjuar dhe mirëpritur në atë që është.

Nga këto vitet e fundit më kthehen gjatë bisedat telefonike që kemi pasur, ti djali im Sylvain dhe unë babi Gaël siç më thirre ti. Bëhej fjalë për atë që po kalonit në këtë moment dhe disa ndezje të së shkuarës që i ngjallët me kënaqësi. Sa mirë kujtimet. Unë ende dëgjoj zërin tuaj të rëndë, tërheqës nga ato netë të gjata. Nuk ka pasur kurrë fjali të gatshme. Ju po kërkoni të shprehjes në mënyrë që të folurit saktë dhe qartë të thotë thelbësoren. Dhe nëse ndonjëherë disa fjalë e tejkalonin mendimin tuaj për ta gjetur veten në ekuilibër i paqëndrueshëm mes bukurisë dhe marrëzive në krahasim me atë që i parapriu, ishte për një kauzë të mirë, atë të inovacionit në krahasim me vendin ku ishe, ju esteti i asaj që ndodh. Dhe ti keshtu ishe, shpesh përpara, ti kush fizikisht nuk ka punuar. Më kujtohen disa tema që dolën në bisedat tona si ato të krijimit, të qëndrimit të artistit por edhe miqësinë dhe dashurinë – dashuria për trupat, dashuria e qenieve. Ju njerëz të dashur. Rrallëherë ankoheshe dhe gjithmonë isha unë që shkurtoja biseda që mund të kishte vazhduar me orë e orë të tëra.

Dhe nëse largohesh në këtë natë të 18 au 19 tetor, është për t'i shpëtuar gjendjes tuaj fizike si një njeri i vuajtur i të cilit shëndeti vetëm sa po përkeqësohej, por është gjithashtu të vazhdoni punën tuaj në përtej këtu, ti, kërkues i absolutit dhe i së vërtetës, i porositur nga një forcë shume me i forte se ti, një thirrje madhështore që ndjeve. u argëtuat, kurioz, të interesuar për temat për të cilat mund të flas, tema që kanë të bëjnë me estetike, psikologjisë dhe spiritualitetit. Keni pasur një sens humori ndonjëherë të detajuara, ndonjëherë dëmtues, ti djaloshi simpatik që kultivove fjalën e mirë me mençuri dhe për të mos lënduar kurrë. Ti dashnor i jetës në dëshpërim të këtij trupi që të bëri të vuash kaq shumë, vështrimi yt shpues me sy bajame dhe buzëqeshja jote paksa ironike më gozhdoi te dyert e hambarit Shikoni shpirtin tuaj duke punuar drejt shpengimit të atyre që janë çuditërisht normalë sipas tyre nuk ka jetuar.

Nga shpirti në shpirt je pranë meje. Kur keni qenë i çliruar nga tunika jote e lëkurës ishte pak orë pas telefonatës ju përcollëm në mënyrë që të lidheni me varrimin e gjyshit tuaj.

Një fjalë e fundit : “falje”. Dije që unë kërkoni falje që nuk keni qenë më shpesh i pranishëm.

Mirupafshim Grand Bédé, djali im, Sylvain .

171

 Babi im ka vdekur
 dhe nuk e mbaj dot pikëllimin tim.
 Rruzarja e kujtimeve bashkë
 shkërmoqet në pagjumësi .

 Djali i vogël në papafingo
 largoi kapsulat e tij dhe vrapuesit e tij nga Tour de France. 

 Të " gargotë " lavanderi e fëmijërisë
 nuk është gjë tjetër veçse një legen i ndryshkur
 " Frugeres - dashurite e mia " shkërmoqet në mjegulla
 me një pamje vjeshte .

 Do të lindë një ditë e re
 rrjeta e kobures e stolisur me perlat e vesës.

 Gjurmët që bëjnë dyshemenë të kërcasin
 janë kalimi i fundit i pranisë suaj .

 Nous ne retournerons plus les crêpes
 shoqëruar me britmat e gëzueshme të më të rinjve .

 Fluturimi i patave të egra
 nuk do të pritet më si hera e parë.

 Të " katër kuaj " Renault
 nuk do të mbajmë më biçikletat tona .
 
Boria do të heshtë
 pas derës së dhomës së gjumit  .

 Një faqe është kthyer
 tani ka jetë .

 Ngrohni perimet dhe mineralin në furrë
 në mënyrë që qirinjtë e esencialit të ngrihen .

 Të kalosh Ford-in ia vlen
 që të shfaqet cenueshmëria .

 Le të kapim trungun e kujtesës
 dhe pa nxitim mbyllet sirtari .

 Le të bëhemi shpirt i lehtë dhe i ndritshëm
 kështu që janë duart e bashkuara .

 I mençur dhe i hapur ndaj asaj që vjen
 le të jemi kontrabandistë bukurie .

 Ofrohet në mënyrë katrore për atë që është le të jetë fyt 
dhe gjuha e ushqimeve të reja .

 Le të këndojmë në erën e freskët të pranverës
 andante e një frymëmarrjeje të lirë .

 Ju mirëpresim me zemër të gatshme
 energjitë e një bote misteresh të krijuara .

 Kohëmatësi dhe zog i së vërtetës
 Une jam duke folur me ju .

 Ata që ndjekin, fëmijët e mi ,
 Le të lëshojmë topin tonë të jetës dhe le të ecim  .

 Pa frike, zemra e rrethuar nga gëzimi i të drejtit
 le të jemi kashta dhe kokrra e të korrave që do të vijnë  .


 170 

• 

Dhoma ishte të ngrohtë. Një qilim ngjyrë ndryshku shtrihej në dysheme. Ne patem hoqi këpucët. Unë dhe vëllai im e projektuam këtë konstruksion prej druri dhe hapësirë. Kishte ndarje të shumta.

Personazhet gjetën shpejt vendet e tyre. Disa e kanë grupuar veten në fratri dhe të tjerët në çifte. E gjeta veten vetëm, nuk e di pse. A era e lehtë kalonte nëpër dhomë. Ishte atëherë që unë fluturova mbi qytete dhe fushatave. I ulur në një lartësi meditova punën tonë. Ishte e gjitha aty. Dhe u desh kjo distancë për të kuptuar se jeta ime ishte e shkruar si paraprakisht, aty përballë meje. Mendova se çfarë mund të bënte ai me ndodh mua. Gjithashtu që unë të mund të depërtoja dhe ta konceptoja gjithë këtë ishte e nevojshme Unë e di shkakun. Dhe unë po kërkoja, dhe po kërkoja, … deri në më dëgjo të them këto fjalë që m'u duk se ishin fryrë nga një frymë misterioze. … Ai po më shkaktonte mua. … U shpreh kaq thjesht dhe kaq është e qartë se mora kohë për të shkruar këto pak fjali.

Kujdesuni për prindërit tanë

keni dhembshuri

mbështesin njëri-tjetrin

për të shijuar jetën

të jesh i lumtur, e këndshme, i lumtur

ji spontan dhe natyral në dashuri

për t'u shkëputur, më e mundshme, marrëdhëniet dhe mallrat

të jesh bujar

të ketë një sjellje etike

ndërmarrë veprimet e duhura

kujdesuni për njëri-tjetrin

menaxhoni emocionet tuaja

vazhdimisht perceptojnë gjendjet e mendjes sonë

dhe kur të ngrihet mendimi

dërgojini këtë mesazh fëmijëve tanë .

169

• 

Arsimi i të Rriturve .

Jetoni në këtu .

Zbutni i vdekur .

Shikoni nga lartë .

Për të qenë krijues i kulturave .

Jetoj ne vetëdija procesi i njohjes : perceptimi – ndjesi – mendimi (imazh, ideja) – bashkëngjitje – riprodhimi ;  që rezulton në kënaqësi ose zhgënjimi ndaj vuajtjes, prandaj nevoja për punë në duke vuajtur .

Ushtroni “vizion depërtues”, perceptimi i menjëhershëm i asaj që është .

Për të qenë në gëzimi i të qenit në botë, në ” dialogike ” mes njohurive shumës dhe vetënjohje përjetuese, një dialog pa fund, pa parashikuar qëllimin dhe rreziqet .

Kundërshtimi i tërheqjes mbi veten .

të jesh në një raport i drejtë me kozmosin .

Të jesh qytetar i botë .

Bëhu i mençur, rregullojnë mënyrën e të menduarit, të jetë në shërbim të të tjerëve, për të qenë pjesë e botë .

Shikoni botën sikur e sheh për herë të parë .

të jesh në një qëndrim për të mos ditur .

Dijeni se filozofia ia lë vendin veprimtarisë së filozofimit .

Hidhi nje sy i qartë për natyrën e mendimit .

sjellin në të tjerat ” mendo per veten ” .

për të qenë në dialogu dhe përshtatja krijuese me tjetrin .

të jetë depo e gjithë reflektimit që është bërë në të kaluarën .

Për të qenë të vetëdijshëm, koherente dhe racionale .

ji i përulur para asaj që thuhet ose shkruhet .

Përballë gjuha pyet veten se çfarë do të thotë, çfarë duhet të thotë dhe çfarë mundet thuaj .

të jetë tolerant dhe mbrojnë lirinë e mendimit .

Depërtoni në ndjenjën oqeanike duke u sjellë si René Char për të cilin : ” Në çdo shembje të provave, poeti përgjigjet me një breshëri të së ardhmes ” .

168

• 

 Nuk e di kush më ka lindur
 as çfarë është kjo botë
 ose kush jam unë .

 Unë shoh këto vite dritë që më rrethojnë
 dhe me gjej kote
 në një pikë të këtij pafundësia
 pa e ditur pse jam këtu dhe jo diku tjetër .

 Nuk e di pse më është dhënë kjo pak kohë për të jetuar
 shtrihet këtu te këmbët e mia
 të ngulitur nga gjithë përjetësia
 në atë që më parapriu
 dhe në atë që do të më ndjekë .

 Unë shoh vetëm pafundësi
 nga të gjitha anët
 si pluhuri rrotullues në rrezet e diellit
 si një formë e fshirë nga forma që vijon .

 Ajo që di
 është se duhet të vdes
 por ajo që nuk e di
 a është kjo vdekje që nuk mund ta shmang
 dhe që më thërret në jetë
 si djali plangprishës
 në krahët e babait
 në këtë botë të misterit
 ku krisja e premtimeve
 na thërret të jemi ajo që kemi qenë gjithmonë
 në odën e nuseve të fillimeve
 hija e hijes suaj
 fati im .


 167 

• 

Qenia njerëzore është treshe. Ai është trupi, psikikë dhe shpirt.

Trupi, kjo është ajo që ne shohim nga ne, Eshte të dobëta dhe të prishshme.

Psikika është niveli i ndërmjetëm. Ai është lëvizjes, emocionale dhe mendore. Ajo është e luhatshme. Nuk mund të ndërtojmë mbi te. Psikologjikja i pastron gjërat. Ajo heq pengesat dhe mund vëni në dispozicion të elementeve të vetënjohjes, por jo të zgjimit tonë, në atë gjendje të mirëqenies dhe bashkimit me atë që është, në fund përmbushje në misterin e pazbuluar të asaj që na shtyn thellë të qenies sonë, këtë vrull, kjo “viriditeti” duke punuar, të tilla si harton Hildegard e Bingen.

Shpirti ose tehu i fundit i shpirtit, ose zemra, është ajo që është afër dhe komunikon me botët superiore. Mendja pranon se është i pathyeshëm. Ai është i madh, e ndritshme dhe e gëzuar.

Njeriu është si një llambë vaji duke përfshirë trupin e llambës, vaji dhe fitili do të ishin tre katet e tij. të trupi do të ishte objekti terrakote i llambës, enë e brishtë dhe të nevojshme pa të cilat nuk do të fillonte procesi i vetë-rritjes. Psikike apo psikologjike do të ishte vaji, metafora e lëvizjes, nga emocionet, pasurinë dhe bukurinë e qenies, e asaj që ushqen. fitilin do të ishte shpirti, pikërisht vendi që mund të ndizet me zjarrin hyjnor.

Të gjithë këta përbërës formojnë qenien njerëzore në kërkimi i harmonisë me megjithatë një hierarki mes tyre, fitilin duke qenë shpirtërore kulmi i kërkimit tonë.

Mendja është ky vend i shtrirë në pafundësi, kjo dritë, ai gëzim që dominon motin e keq të ekzistencës dhe gjithçkaje dhimbjet e qenies për ta drejtuar drejt realizimit të tij.

166

( Tekst i frymëzuar lirisht nga Jacqueline Kelen )