IiNdawo zoLondolozo lweeNkcukacha eziBalulekileyo: Unyaka 2015

Le nouvel être

 Olu donga lwesanti elukhuni  
yokukhanya okucekethekileyo
enemibimbi ephitheneyo
ezifihla idolophu yonke
kwaye ndisezinyaweni zakhe
isithunzi ngaphandle komzimba
bhalisiwe ngokukhawuleza .

ngeenxa zonke kum
umhlaba oyinkangala
akukho zityalo
umhlaba ongenanto
amatye aqhekezayo
isibane esisicaba .

Umbono onenkathazo
I-nuance kaLeonardo da Vinci
sans codicille
akukho nto yaziwayo
akukho nto eyazi ukuba iqinisekisa njani iliso
d'avant la catastrophe .

ndindedwa
indawo yobomi ngeenxa zonke
akukho moya
ukuphefumla okungapheliyo
kude
isandi sesihlwele esimatshayo .

Irhamncwa lilapha
omkhulu emva kwam
kwaye ndifana nokutshatyalaliswa
phambi kwakhe .

Ubeke isandla sakhe entloko kum
Andisena nwele
iminwe yakhe ebusweni bam
kwaye andisenabo ubuso .

Iradiated
Nditshatyalalisiwe
ukanti usaphila
uze undibonise ngorhatya
ukutyisa amaqhekeza okutya
yawa isuka phezulu eludongeni .

Ngaba ndaliwe ?
Ngaba ndisuswe ngokusisigxina kwisixeko ?
Akuyi kuvuleka ucango lomgibe
ujikeleze ilitye
et cet être énigmatique m'enjoindra-t-il de le suivre ?
Je le suivrai
kwimaze
ukhanyiswa kukukhanya okuvela naphi na .

Ukukhawulezisa inyathelo
je trébucherai sur les aspérités du sol
ndisoyika ukungamjongi .

ixesha elide elide elide
sahamba
ecaleni kweenduli ezihlaziyiweyo
ingayeki
njengamaza eengqumba zentlabathi
pour au détour
uyawubona umzi wabanyuliweyo
indawo ebiyelweyo yentsimbi
ukukhanya kwipromonti yayo
phezu kwethafa elijikelezwe ngorhatya .

Sthandwa !
musa ukuzibamba iinyembezi zakho,
khala .

" Uyazi
kwalile ixesha
nanku ke umntwana,
umntu omtsha . "


253

Au feutré de l’imagination

 wazola, ikheji evulekileyo
epokothweni yam kuwa incwadana encinci, vula iphepha .

Ebumfiliba kwintelekelelo
kusuku emva kokulibaziseka uloliwe
kubukroti beengcamango zokuhambisa
ekuqaleni komsebenzi .

Xa ngokuqinisekileyo wangena kwimvukelo
ube yinxalenye yomahluko
ngaphandle kokungxama
ukusuka kumsebenzi ongaqhelekanga ukuya kumsebenzi ongaqhelekanga .

Kwaye oko ukuphendula
ukuphefumla nzima
umlingo oneempawu eziqhelekileyo
iindlebe ezimbalwa ezithethayo .

Eli lithafa elicacileyo nelikude
yenziwe yindlala nokudinwa
ngaphandle kokuthatha ubomi bethu kusiphosa ekuxhomekekeni .

masibe ngumntu
ngokuchasene needemon ezingunaphakade
ekwaziyo ukugqabhuka kwaye ahambe endle
ngokukhawuleza ukuba ukuzithemba kubuyiselwe .

Ukongeza kokuvalelwa ngokugqithisileyo
kungqameko lwempambano , umdaniso
ukukruquka , isicaphucaphu , amabala , ukuphindaphinda
bonke abagxekayo banxibe isazela .

makhe sibe yingcinga echanekileyo
ngokubophelela isiganeko esinikwe igama
inkqubo yayo iqatshelwe ngovakalelo oluvuswe kukuvuleka .

Ngaphandle kokudityaniswa kweendlela
masiyiphephe ingoma emnandi yangorhatya
masiphume kwi-joke ye-joke
masibe ngabantwana bembatyisi enemilomo emide .


252

Ukuxinezeleka kuyeza

 Ukuxinezeleka kuyeza  
 iimpawu zeemvakalelo  
 i-screed yekhonkrithi  
 tyumza indlebe yengqolowa.  

 Ukuxinezeleka kuyeza  
 iinyani ezintsha  
 emgongxweni wamaza  
 une mousse superbe.  

 Ukuxinezeleka kuyeza  
 nzulu ngaphakathi  
 umnxeba  
 ngeendlela ezininzi.  

 Ukuxinezeleka kuyeza  
 ngexesha lemijikelo yendalo  
 ilifu elipholileyo  
 témoigne des migrations.  

 Ukuxinezeleka kuyeza  
 ngokuzingqongileyo nabahlobo  
 yintsholongwane kuphela  
 ulawulo olulambathayo.  

 Ukuxinezeleka kuyeza  
 xa imiqobo yentliziyo  
 cèdent et déversent  
 ububhanxa nokungakhathali.  

 Wamkele olu xinzelelo  
 ukuba zenzeke  
 loo mahashe amdaka 
 ivela kwi-styx.   
  
 Masolule ilaphu letafile  
 kwitafile yomthendeleko  
 masithwese izixhobo zoqoqosho lokwenyani  
 ibubu elivelisayo.
  
 Masibe yintambo  
 yokudibana  
 ngobulumko  
 makhe sibe yincwadi yokuqhubeka.  

 makube yifowuni  
 vula amehlo  
 into engenakwenzeka yaba nokwenzeka 
 umtshato wobuntu bethu obunzulu.  

 Masibe yimikhondo kunye nokukhanya  
 ekuphumezeni iinjongo zethu  
 umlinganiselo ofanelekileyo okhoyo  
 à notre vie quotidienne.  


 251 

Je coupe l’herbe et le feu

 Umzimba wam utyhafa njengoko   
 amabala okukhanya   
 ukucima ukuphela kwekhosi.   
   
 Ndiyakholelwa kumaqhinga angabonakaliyo    
 Ndiyahlala.      

 Ndivuna i-trot-menu   
 amandongomane , iiamangile kunye namaqunube   
 emahlathini engqondo. 
    
 Ndiyalwamkela uncumo kunye nemilebe eshukumayo   
 Ndenza indibano zothando   
 intsimbi yomqala enokubonwa ebusuku entanyeni.   
   
 Ndacheba ingca kunye nomlilo   
 ngokukhathala kwentliziyo nomphefumlo   
 ukumangaliswa kwipendant   
 Ndithomalalisa ixesha elingalindelekanga   
 nondle amaxhalanga.   
   
 Ndikhathazwa yifiliation   
 me ikhonkco phakathi kweebhanki   
 Ndiqwalasela ukulibala okungenakucingelwa   
 iindida neentsomi.  
    
 Ubomi bam kukukwazi ukukholelwa   
 kwindawo ephezulu   
 ngaphandle kokujoyina usuku.   
   
 Ngaphambi kweengcamango ezibuhlungu   
 Ndicebisa ubhukuqo olugqibeleleyo   
 ekusondeleni kwisinye nabatshutshiswayo.   
   
 Akukho myalezo ubalulekileyo   
 oko kwakubhekiselele kwisigqibo sakhe esikhululekileyo   
 okoko umenzi-mgodi esebenza.    
  
 Imarike yeCawe ayisavulwa   
 izitali ezithotyiweyo    
 phakathi kwezikhondo zekholifulawa   
 ihlala ingamanzi aphilileyo okucoca.  
      
 Iphepha liyaphethwa   
 ngononophelo sikhwela   
 ekuseni kakhulu    
 Langa bhuti   
 kwisithungu sethuku   
 ukuya kukukhanya okuqaqambileyo kwemetamorphosis. 

     
 250 

Ndiya phambili kwaye ndiyakholwa





 Waya kude
iingoma zoomakhulu bethu
kwimida oyinyumba kukho umda kuphela
kwimisebenzi ephantsi yolahlekiso
kwanenja ayifumani siphoso .

Uqhubela phambili awele
indawo yokubeka phambi kwendlela
ngubani ojikelezayo
Intelekelelo ekhohlisayo yeeshawa
ukuba kutheni le infinity .

Ifihlwe emthunzini
umntu wangomso
ngokungenakuguqulwa
uxakekile kwaye uyaphithizela bubomi
unikwe umngxuma phantsi kwamehlo .

Uziphosa kwaye azicingele
isando somnqweno wokuba nezinto
ukubetha i-appetizer
nge lucidity elusizi
kwinqwelo yokulwa yabantu .


249

Umtya obomvu ojikeleze intamo yehagu efileyo

   Iilwimi zikhotha i-foreshore
amafu acebisa ubomi bulahla
kumngxuma wamaza alusizi
khalisa isigodlo senkungu .

Umtya obomvu ojikeleze intamo yehagu efileyo
spin parade
izilo ziyagquma
abavukeli engqondweni .

I-Aficionados yengoma emnandi
baququzelela imbandezelo engalindelekanga ye-estaminets
uloyiko luyanda kwisibingelelo sokuxhatshazwa
abo basuka kwenye indawo abacoci besicaphucaphu .

Ukucula ukunikezela ngengcinga
bayahamba bayafika
abantu abatsha abanezidumbu ezintle
umchasi-mthetho ukuya elukholweni olunyanzelweyo .

Dlulisa umfazi onobuso obunikelwe
abahlala ngaphandle cloisters
Ezolula ngezandla ezicengayo
iliso lelanga elixhwalekileyo .

Masingancini amazwi ethu
masibe ngabaxhasi bomelele
ukuze kwiirills zegazi
ilandelwa ngamandla aluhlaza .

Phuma kwakusasa
iimpuku zezixeko zethu
iimpukane ezithandabuzayo
kwizitrato zethu ezilahliweyo .

Ixesha elichasene nemithambo-luvo liyachukumisa
ngengqalelo ezinzileyo
izenzo ezigwenxa
kumgxobhozo wolungelelwano .

Yima
ikhupha isandi esiqhwalelayo samahlwempu
abagwetyiweyo kwabangenamazinyo
ukuba igolide emnyama iphelelwe lithemba .

Yiba sisenzi kwidesika yoluntu
zifudumeze iinkuni zezigwebo zokubulala
Gcina imidlalo yakho nezithambiso zakho
phumela phandle uthi indoda inkulu .

Invective iintsalela
yiba yinyongo yeenkosi zengqondo
yemba ingcwaba labo bathabathe ubume
dlula indlela yakho phambi kwenkohliso .

Kwaye uyabuya uzosixelela
obo bomi ngumnqweno
kwingoma yesiginci
iinyibiba ezithandekayo zasentlanjeni ngasemva .

Ukuze isikhephe sephepha sihambe
kwindawo yaseTuileries
Ngobunye ubusuku ngoDisemba
kulwandle lweenyaniso .

umntwana thina
umntwana wethu
kubantwana bethu ngonaphakade
masibe yityuwa nobusi bomhlaba .


248

ukukhanya kwilokhwe yesatin

      Ukukhanya kwilokhwe yesatin  
iintyatyambo ezingcangcazelayo
idla ngeejethi ezincinci zenkungu
isiphelo sesiyezi sosuku lwasekwindla .

Iphepha lijikile
kubonakala kwibhastile lakudala
ixhala nalo amaxesha asikelelwe
yokusilela ukulibala .

Kuvela umngxuma weentende ezomileyo
kwi-caresses ethambileyo
kwindawo erhabaxa yomthi
isifuba esingagqunywanga
kwaqhuma kwiparasol
ukudibana nemimoya
ekuzeni kokusa kwerayisi egayiweyo .

Unamabele amakhulu
ngeentsiba ezikhenkcezayo
ngaphandle kokunyuka komkhusane
ukudada itheko lomtshato .

Zonke ezothando yiperile enqabileyo
lonke uncumo lubanjwe yimitha yelanga
ulala ebusuku
kwisikhalo somzalisikazi .

Umzuzu wee roses ezihlakazekileyo
amaqokobhe ayafutha
yemingcelele yeethenda
kwimincili egqibeleleyo .


247

ekuzibambeni

 Reflux yolwandle   
ngaphambi kokutsiba kokugqibela
ikhonkrithi iyaqhekeka
ukuqhekeza imithambo yeglasi
phantsi kozipho onetyuwa
izixhobo ziyancwina
Ingca yemarram iyabhadula
bathini oomatiloshe
kumaxesha akude eNewfoundland
ukulunywa yingqele engapheliyo
umoya ukrazula imithi
udaka lugcwalisa imisele
iinqanawa ziyanyuka
iibhuya ziyabhabha
kwizitshizi zogwebu
ngaselunxwemeni
amaza abetha udonga lolwandle
iiheddles ziyakhala
isanti igcwalisa yonke imingxuma
isibhakabhaka siyaphithizela
kulo mzekelo wokutyhala
amangabangaba pirouette
nzulu kwi-blockhouse
isicaphucaphu emilebeni
umkhwazo
engaviwanga
yokuthula
iiyure ngamaqamza esepha
i-cavalcade ephithizelayo
amahashe ayabaleka
iingqalutye ziyavuthuluka
ukujingisa isiporo
ukulungisa ngokubetha ngosiba
iliso leenkumbulo
isithunzi sijonge phezulu
imingxunya izalise ngeehikhi zazo ze-slime
iintyatyambo zonxweme
iintanda zomhlaba ziyazalwa
amazinyo erhamncwa
ingqombela ekugqithiseni kwayo
ndizisongile kwaye ndingathandwa
imdaka kwaye ivaliwe
onemvukelo nomsindo
etyhilekile kwimimoya emine
engento ngaphandle komphefumlo
inqwelo efileyo
inxeba wanikela
ekupheleni kwebhokisi
ngemithambo yefosili
qengqa amagubu
ziqhekeze iifinyi
phantsi kwesithende
ikhuselo ngokuchasene nebhitumene edilikileyo
ubukrakra
utshintshiselwano omnyama nomhlophe
ekuzibambeni
Ukufa emphefumlweni .

246

De part et d’autre à l’avenant

De part et d'autre
à l'avenant
d'un participe présent
je fais mien
le " qu'en dira-t-on "
des choses de l'esprit
mais sans nuire à autrui .

D'autre part
je racle les fonds de casserole
en crédence je pose mon vertige
sur le pas des portes
j'argumente en ronds de jambe .

Je maugrée
parfois
sans l'ombre d'un doute
mais choisis mes flèches pour qui de droit
à l'envers des atermoiements .

Passé le moment de dire
je crêpe de noir la nature bafouée
je frissonne sous l'averse
et fausse compagnie
pour dire peu
avec peu de traces
afin de pas rouiller l'avenir .

Que dirait-on de moi
à mi-mots des choses encerclées
au carrefour des timbres millésimés
si je m'offrais
en cadence accélérée
au miroir du pas de l'oie .

" Passez votre chemin , y'a rien à voir " .

Et si revenant en arrière
l'homme qui pense s'inscrit dans la romance
il y aurait sur le linteau de ma fermette
ces mots de glaise , ces mots d'amour :

" Arrêtez-vous , prenez votre temps ,
y'a tout à voir , entrez dans ma caverne
cruche oreille et Saint Esprit de mon ventre en poésie
rebellez-vous
tapez du poing
apostrophez le patron
mais jamais , ô jamais ,
ne manquez l'écoute du verbiage des souris du lieu " .
245

promenade en vérité

 Un cirque de montagne
 avec devant soi le déploiement de son histoire .

 De perplexité en désarroi
 demeure le vague à l'âme .

 Une maladie du corps à corps
 avec en dérobade
 cette habitude de ne rien voir .

 Les hauts sapins inaccessibles à la tronçonneuse
 greffent le musc des mouflons
 sur la sente parcourue 
 d'un matin bitumineux .

 Je sais que guérir n'est pas chose facile ,
 que guérir le mal par la source
 est semé d'embûches .

 Nous risquons alors de surseoir aux erreurs grossières
 pour en révéler d'autres plus insidieuses .

 Il est des perspectives sans issue
 que le charme d'une idée baladeuse séduit ,
 et rend propre à la consommation du chercheur 
 plus apte à cueillir la fleur qu'à la laisser grandir.
 
 Le creux de ma main recèle en 
ces jours de deuil
 les perles de rosée d'aujourd'hui ;
 transformation où les gouttes d'eau clapotent 
sur la houppelande du berger .

 Accéder à l'illimité de sa vision
 oblige à l'arrêt devant ses propres limites .

 Il est préférable de rechercher ses défauts
 à petits coups d'intelligence soyeuse
 que d'exploser le cadenas 
 des choses invisibles ,
 qui seront éternellement voilées .

 Le défait d'un lit se mire dans un ciel de traîne ,
 à reculons des plaisirs mondains .

 Sur le sentier de cailloux , de végétaux 
 et de   flaques d'eau mêlés ;
 dans la fraîcheur généreuse du sous-bois ,
 j'avançai  ...
 quand soudain des branches craquèrent ,
 des pierres roulèrent ,
 le temps balbutia ,
 une odeur de suint mouillé s'éleva ;
 l'ours dévalait la pente ...
 fuyant tel un bulldozer saccageant 
 un champ de maïs .
 J'étais cloué sous séquestre .

 Le séducteur de l'Invisible mettait bas
 ce qui lui restait d'intention .

 Alors passèrent les diablotins de l'orgueil, 
 de l'envie, de la cupidité ,
 puis celui du désir secret de faire partie 
des puissants , 
 puis encore celui de la volonté 
 d'être reconnu , de dominer ,
 de discourir sur les connaissances subtiles 
 et élevées ,
 afin de pouvoir transmettre 
 nos savoirs accumulés , à qui de droit , 
 nos enfants aveuglés .

 La procession n'en finissait pas ,
 les gémissements d'êtres blessés
 courbés sous leurs hardes déchirées
 accouraient des quatre coins de la forêt
 vers le corps et le sang de la régénération .

 Vision une et ultime .

 Pleurent nos ancêtres
 au creux des souvenirs éteints .

 Le souffle apocalyptique
 abat les temples .

 La soupe des origines
 agrège de prime manière les accords 
d'une musique légère .

 Nouvelle forme que prennent les atomes 
dans leur bain de lumière .

 La Vérité est au-delà de toi-même .
 Elle attend ,
 inouïe dans son principe ,
 et c'est elle qui te guide .


 244